Ivan Illich’in “tıbbî nemesis” (tıbbi intikam) dediği şey belki de şimdi yaşanıyor: Tıbbın kendi gücüne aşırı güveni, kendi çöküşünü getirdi.

Avusturyalı Düşünür’e göre, modern tıp, iyileştirici olmaktan çıkarak bağımlılık üreten bir sistem haline gelmişti.

İnsanların kendi bedenlerine güvenini yıkıyor, tıbbı uzmanların kontrolünde bir tekel yapıyor ve nihayetinde hekimleri de bir sistemin bürokratları, uygulayıcı memurları haline getiriyordu.

O sistem, Illich’in uyardığı gibi, “hastalığı yöneten ama iyileştirmeyen bir makineye” dönüşüyordu.

Illich’in kehaneti sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada kendini gösteriyor:

ABD’de doktorların `’ı mesleklerini bırakmayı düşünüyor.

Fransa ve Almanya’da kırsal bölgeler hekim bulunamayan “tıbbî çöllere” dönüştü.

Nemesis, ölümlülerin kibri için ilahi bir cezayı temsil eder.

Bu durumda Illich’in ‘hijyenik kibir’ veya ‘yaşamın tıbbileştirilmesi’ olarak tanımladığı şey, Tıbbi Nemesis, bunun sonucudur ve Illich’in argümanındaki anahtar kavram olan “iatrogenesis” biçimini alır.

Iatrogenesis, ‘sağlık meslek mensupları’ gibi davranan ya da sağlık için yararlı olduğunu savunduğu hizmet veya ürünün tanıtımını üstlenen kişilerin bir faaliyetlerinden kaynaklanan ve kişilerde istenmeyen sonuçlar oluşturan olgulardır.

Illich’in “tıbbın endüstrileşmesi” dediği olgu, bugün dünyada hekimlerin tükenmişliğinin başlıca nedeni sayılıyor:

Dakika başına hasta bakmaya zorlanan doktorlar, sadece verimliliğe göre ölçülüyor.

Tıp fakültesine en yüksek puanla giren gençler, asistanlıkta 36 saat nöbet ve aşağılanma karşılığında “prestij” elde ediyor.

Cerrahi gibi zorlu alanlar boş kalırken, radyoloji gibi “nöbetsiz” branşlar kaçış rotasına dönüşüyor.

Nijerya, Pakistan, Türkiye gibi ülkeler hekimlerini “göç veren meslekler” olarak kaybediyor.

Ve bu yalnızca hekimler için değil, toplum için de bir yıkım demek:

Geç kalınan tanılar, artan anne ölümleri, uzayıp giden ameliyat sıraları…Aylar sonrasına verilen sağlık randevuları.

Yeryüzünde hiçbir şey belki gizli kalmıyor.

Ama açığa çıkışı acaba neyi değiştiriyor…

Başlıktaki tweet 11 Nisan 2018 tarihli, ancak bana dün........

© 10 Haber