Kadınların erkeklerden uzun yaşamasının sırrı evrim ve biyolojide yatıyor. (Grafik: Herkese Bilim Teknoloji)

Doğada dişiler, kuşlarda erkekler, insanlarda ise kadınlar… Yaşam süresi farklarının ardındaki evrimsel ipuçları var. Peki neden?

Kadınların erkeklerden daha uzun yaşadığı artık herkesin bildiği bir gerçek. Dünya genelinde ortalama yaşam süresi kadınlarda 74, erkeklerde 68 yıl civarında. Bu farkın nedeni genellikle toplumsal koşullara, stres düzeyine ya da sağlık alışkanlıklarına bağlanıyor. Fakat son yıllarda yapılan kapsamlı bir araştırma, cevabın yalnızca insan toplumlarında değil, evrimin en derin katmanlarında gizli olabileceğini gösterdi.

Leipzig’deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Johanna Stärk ve ekibi, 1176 farklı türün yaşam sürelerini karşılaştırdı: 528 memeli ve 648 kuş. Bu, şimdiye kadar yapılmış en geniş kapsamlı yaşam süresi analizi. Sonuçlar hem şaşırtıcı hem de düşündürücü.

Araştırmaya göre, memelilerin yüzde 72’sinde dişiler erkeklerden ortalama yüzde 12–13 daha uzun yaşıyor. Ancak kuşlarda durum tam tersi: türlerin yüzde 68’inde erkekler dişilerden ortalama yüzde 5 daha uzun ömürlü. Yani doğada bile “uzun yaşama” meselesi türden türe, bazı şeyleri hep genetikte aradığımızı düşünerek kromozomdan kromozoma bile değişiyor.

Bu farkın bir nedeni, cinsiyet kromozomlarının düzeni olabilir. Memelilerde dişiler iki X kromozomuna (XX) sahipken, erkekler bir X ve bir Y kromozomuna (XY) sahip. X kromozomunda var olan zararlı bir mutasyon, erkeklerde doğrudan etki yaratırken, dişiler ikinci bir X ile bu hasarı telafi edebilir. Bu durum, dişilere genetik bir “yedek sigorta” sağlar ve erkeklere göre doğrudan........

© yetkinreport.com