Son devrin kalem ve kelâm erbâbından iki önemli zat vardır ki, biri İbnülemin Mahmud Kemal İnal, diğeri de Hüseyin Vassaf Efendi’dir. İbnülemin, yayımladığı çok önemli biyografi kitaplarıyla bu sahada tam bir otorite olduğuna isbat ettiği gibi, Vassaf Efendi de mükemmel bir tasavvuf tarihçisi olarak beş ciltlik “Sefine-i Evliyâ”yı kaleme aldı. Bu külliyat okuyanları sadece bilgilendirmekle kalmıyor, onların gönül dünyalarını aynı zamanda irfan meş’aleleriyle de aydınlatıyor. Aynı müellifin, “Gülzâr-ı Aşk” isimli Mevlid Şerhi ise, hem hacim itibariyle hem de mevcut mevlid şerhlerinin en mükemmeli olması dolayısıyla büyük önem arzetmektedir.

Merhumun daha başka değerli eserleri de bulunuyor. Muhtevası itibariyle bir sıralama yapmak gerekirse tek ciltlik “Gülzâr-ı Aşk”, beş ciltlik “Sefine-i Evliyâ”dan daha mühimdir. Çünkü birincisi Hâtemü’l – Enbiyâ Efendimizin velâdetini konu almaktadır. İkincisi ise, efrâdını câmi, ağyârını mâni tasavvuf ve mutasavvıflar ansiklopedisidir.

İbnülemin Mahmut Kemal İnal ile Hüseyin Vassaf Efendi birbirlerini çok seven iki önemli dost olarak karşımıza çıkıyor. Hüseyin Vassaf, İbnülemin hakkında “Kemâlü’l -Kemâl” adıyla hacimli bir eser kaleme aldığı gibi, İbnülemin de Hüseyin Vassaf’ın bir eserine âşıkâne ve münşiyâne bir takriz yazdı. Bu eser, Süleyman Çelebi hazretlerinin meşhur “Vesiletü’n – Necât” isimli kitabıdır. Bu takrizde yer alan Na’t-ı Şerif şöyledir:

Ey matla-ı âfitâb-ı hilkat

Zâtınla bilindi sırr-ı vahdet

Zulmette kalırdı yekser eşyâ

Allah seni etmeseydi isrâ

Ma’dûm olacakdı cümle mahlûk

Hâlik seni kılmasaydı ma’şûk

Meçhûl olacakdı ilm -ü ma’lûm

Hak’dan olacakdı cümle mahrûm

Hakkında ne söylesem ehaksın

Allah bilir ki ayn-ı Hak’sın

Yâ Rab, bu senin Muhammed’indir

Mahbûb-ı güzîn ü emcedindir.

Ey menba-ı cûy-bâr-ı rahmet

Sendendir inâyet ü himâyet

Mücrîm ise de Kemâl-i ahkâr

Ümmid-i kemâl-i rahmet eyler

Ol abd-i câhili etme gümrâh

Şâyeste-i rahmet eyle Allah

Matlûbumu eyleme aman red

Senden seni isterim Muhammed!

İbnülemin Bey, bundan başka Kâzım Baykal’ın “Süleyman Çelebi ve Mevlid” isimli kitabı için de bir takriz kaleme aldı. Onu da teberrüken nakledeyim:

“Muhterem........

© Yeni Şafak