Geçen haftaki yazımızda Annan Planı döneminin iki önemli tanığı olan Alvaro de Soto ve Lord Hannay’nin görüşlerine yer verdik.

Bu yazımızda, Kıbrıs’ın AB üyeliği sürecinin ve Annan Planı döneminin en önemli tanıklarından biri olan, AB’nin o dönemde genişlemeden sorumlu Komiseri Günter Verheugen’in görüşlerini aktaracağız.

Annan Planı için yapılan referandumlardan sonra “Kıbrıslı Rumlar bizi aldattı” deyişiyle de ünlü olan Verheugen, 21 Nisan 2024 tarihinde Kathimerini-Kıbrıs gazetesine uzun bir mülakat verdi ve o döneme dair görüş ve düşüncelerini paylaştı.

Günter Verheugen, haklı olarak, değerlendirmelerini AB’nin 1999 yılında gerçekleşen Helsinki Zirvesi’nden yola çıkarak dile getiriyor.

Helsinki Zirvesi’nden önce, Almanya dahil, bazı AB ülkelerin Kıbrıs’ın çözüm olmadan AB üyesi olmasına karşı çıktıklarını belirten Verheugen, bu tutumun daha sonra değiştiğini, çünkü sorunun çözümsüz kalmasından Türk tarafının sorumlu olduğuna dair yaygın bir kanının oluştuğunu söylüyor.

Türkiye’yi çözüme razı etmek için Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’ye aday ülke statüsü verildiğini, Kıbrıs’a da çözüm şartı aranmadan AB üyesi olma imkanı sunulduğunu belirten Verheugen, bu yaklaşımın Türkiye’yi çözüme zorlayacağını düşünüyordu, çünkü Kıbrıs çözüm olmadan AB üyesi olursa, bunun Türkiye’nin çıkarlarına aykırı olacağı, Kıbrıs’ın “Türkiye’nin AB hayalleri önünde engele oluşturacağı açıktı” diyor.

Buna rağmen, Rauf Denktaş’ın “inanılmaz bir inatla” çözüme karşı çıktığını, Türkiye başbakanı Bülent Ecevit’in ise “Kıbrıs Sorununun 1974’te çözüldüğünü ve Kıbrıs Sorunu diye bir sorunun olmadığını” ileri sürdüğünü belirten Verheugen, bu tutumun ciddi bir zaman kaybına yol açtığını söylüyor.

Verheugen, Denktaş ile arasında geçen bir diyaloğa da yer veriyor.

“Denktaş, Avrupa Birliği’nin bölünmüş bir ülkeyi saflarına katmaya cesaret edemeyeceğini söylüyordu. Kendisine şöyle dedim: Dektaş, Avrupa’nın birleşip birleşmeyeceğine yerel bir Türk diktatörün karar vermesine AB müsaade etmeyecektir!”

AB’nin 2002 Kopenhag Zirvesinde 10 ülkeyi bünyesine katmaya karar verirken, Konsey’in, Kıbrıs Rum tarafının tutumunun “yapıcı” ve işbirliğine açık”........

© Yeni Düzen