1775 yılında Lizbon’u yerle bir eden büyük bir deprem yaşandı. Felaketin ardından Avrupa’nın düşünürleri, din adamları depremin nedenleriyle ilgili yoğun bir tartışma başlattılar.

Din adamları depremi “günahkar insanlığın Tanrı tarafından cezalandırılması” olarak okuyorlardı.

Onlara göre deprem, “Tanrının şaşmaz yasalarının” bir sonucuydu.

Aydınlanmanın Kant ve Voltaire gibi seküler düşünürleri ise bu görüşlerin saçma ve temelsiz olduğunu ileri sürüyorlar, depremin Tanrının iradesiyle hiçbir ilgisinin olmadığını söylüyorlardı.

İşte böyle bir ortamda Voltaire, “Lizbon Felaketi Üzerine Şiir” adlı oldukça uzun bir manzumeyi kaleme aldı ve depremin “Tanrının yasalarının sonucu olduğunu” ileri sürenlere çarpıcı bir yanıt verdi:

“Haydi gelin de dikkatle seyredin bu korkunç yıkıntıları,

Küllerini şu talihsizin, şu döküntüleri, şu kalıntıları,

Birbirinin üstüne yığılmış şu........

© Yeni Düzen