Yıldırım Koç yazdı…

Yazının başlığının yanlış olduğunu düşünmüş olabilirsiniz. Değil. Türkiye’deki eski TKP’ye “ruble” değil, “dolar” geliyordu. Bu ilişki, “enternasyonalist dayanışma” değil, eski TKP’yi “memurlaştırmak”tı.

Kemalist Devrim’in eski TKP’ye kuşkuyla yaklaşmasının nedenlerinden biri de, eski TKP’nin çalışmalarında Sovyetler Birliği’nden gönderilen parayı kullanmasıydı. Eski TKP’nin çok eski kadrolarından ve bir dönem yöneticilerinden Bilal Şen, anılarında şunları yazıyordu: “Aklı başında olan, samimi, namuslu, kendi kaprislerine esir olmayan her Türk komünisti, Sovyetlerin kardeş yardımı olmadan savaşta başarı kazanamayacağını bilir. SBKP yardımının yüce önemini anlar. Onun maddi ve manevi fikri yardımını candan ister.” (Erden Akbulut- Ersin Tosun, Bilal Şen, Anılar, Notlar, Genişletilmiş İkinci Baskı, Sosyal Tarih Yayınları, İstanbul 2019;184)

Mustafa Kemal Paşa, Türk komünistlerinin Sovyet Rusya’dan yardım aldıklarını Mustafa Suphi’nin temsilcisi olarak Ankara’ya gelen Süleyman Sami’den 1920 yılı Ağustos ayı ortalarında doğrudan öğrendi. Bu görüşmede Mustafa Kemal Paşa, “Sizin parti kime bağlıdır ve parayı nereden alıyor?” sorusunu soruyor. Süleyman Sami’nin yanıtı şöyledir: “Partimiz, 3. Enternasyonal’e bağlıdır ve parayı da oradan almaktadır.” Mustafa Kemal Paşa’nın, “Ruslar bize yardım eder mi?” sorusuna da şöyle yanıt veriyor: “Rusya Cumhuriyeti, ortak düşmanımız olan emperyalistlerin çökertilmesi ve ezilen halkların kurtarılması için yardım etmeyi kararlaştırmıştır. Fakat Anadolu hükümetinin, komünizme çok uzak ve yabancı oluşu, Rusya’da Türkiye ile ilgili kuşkular doğmasına yol açabilir. Kesin ve geniş bir destek alabilmek için Türkiye, kapılarını komünist görüşlere açmalıdır.” (Atatürk’ün Bütün Eserleri ATABE- Cilt 9, Kaynak Yay.;272-273)

Bu yardım birkaç biçimde gerçekleştirildi.

Bir yöntem, Komünist Enternasyonal’in eski TKP’ye düzenli olarak verdiği paraydı. İkinci yöntem, Uluslararası Kızıl Yardım (MOPR) örgütü aracılığıyla yapılan yardımlardı. Üçüncü yöntem, eski TKP yöneticilerinin bazılarının Sovyetler Birliği’ne ait olup Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerde çalışmalarıydı. Dördüncü yöntem ise, gerçekleşip gerçekleşmediği konusunda somut bilgi olmayan Profintern (Komintern’e bağlı Sendikalar Kızıl Enternasyonali) yardımlarıdır.

Uluslararası Kızıl Yardım (MOPR) örgütü Komünist Enternasyonal’in 1922 yılında toplanan 4. Kongresi’nde 30 Kasım 1922 tarihinde yapılan görüşmede kabul edilen kararla kuruldu. Bu örgütün amacı, “kapitalizmin hapse atılmış kurbanlarına maddi ve manevi yardım” sağlamaktı. (Riddell, John (ed.), Toward the United Front, Proceedings of the Fourth Congress of the Communist International-1922, Brill, Leiden, 2012;959-961)

TKP’den Profintern’e gönderilen Aralık 1924 tarihli yazıda Profintern’den yıllık toplam 2130 dolar tutarında “düzenli sübvansiyon” talep ediliyordu (Bu tarihlerde bir ons veya 31,1 gram altının fiyatı 20,67 Dolardı. İstenen miktar: 2130/20.67 = 103 ons altına eşitti. 103×31,1 = 3.205 gr. veya 3,2 kg. altın........

© Veryansın TV