Diğer

T24 Haftalık Yazarı

03 Aralık 2023

Ülkelerde ve dünyada gelir dağılımını belirlemek üzere Gini katsayısı oluşturulmuş. İtalyan Corrada Gini tarafından oluşturulan katsayı 0-1 arasında bir rakam olarak belirleniyor. 1 rakamı gelir dağılımının en kötü olduğu durumu belirliyor, tüm gelirin bir kişi veya grup tarafından sahiplenildiği anlamına geliyor. Sıfır ise tüm gelirin toplumda eşit olarak paylaşıldığına karşılık geliyor ki, hayal bile edilemez.

Benden ekonomi yazısı elbette çıkmaz ama sağlık konuları ekonomiden bağımsız düşünülemiyor. Gini katsayısı ile ülkelerin sağlık verileri birebir paralellik gösteriyor. Bir ülkenin sağlık parametrelerinin iyiliği sahip olduğu modern hastaneler ve teknoloji yardımı ile yapılan ameliyatlarla ölçülmüyor. Bir toplumun sağlık düzeyini yaşam süreleri, anne ölüm hızı, bebek ölüm hızı gibi veriler belirler.

Özlenen bir sağlık sistemi öncelikle "iyi" bir sağlık hizmeti vermeli ve bunu da çok küçük farklarla "eşit" dağıtmalıdır. Gelir dağılımı bozuldukça yüksek gelirli gruplar daha iyi bir sağlık hizmeti alabilirken yoksul kesimin "iyi" sağlığa ulaşabilmesi imkansıza yaklaşır.

Dünyada 1820 yılında saptanan Gini katsayısı 0,50 iken, 1990'da 0,657 olmuş. Üstelik de katsayı her yıl 1,2-1,5 puan artmaya devam ediyor. Özetle, dünyada gelir dağılımındaki eşitsizlik hızla artıyor. Aynı durum Türkiye'de de geçerli. TÜİK verilerine göre 2014 yılında 0,391 olan katsayı, 2022 yılında 0,415'e yükselmiş. 37 OECD ülkesi arasında en kötü dağılıma sahip dördüncü ülkeyiz. AB ülkelerinden sadece Bulgaristan bizden kötü. Haritada en koyu renkle gösterilen ülkeler en kötü dağılıma sahip olanlar.

Gelelim sağlık verilerine. Sağlık verilerinde iyilik ülkelerin sağlığa........

© T24