Diğer

T24 Haftalık Yazarı

30 Haziran 2024

Ülkede salgın haline gelmiş bir özel hastane uygulaması da yıllık sağlık taramaları. Hepimiz bunu "check-up" olarak biliyor ve tanımlıyoruz. Bu taramaları yapmayan özel hastane de yok gibi. Özel sağlık sigortaları müşterilerine yılda bir kez ücretsiz tarama imkanı tanıyor ama geriye kalanlar gittikleri hastaneden bir "paket" almak zorunda.

Bu taramalarla ilgili tam yanıt bulamamış birçok soru var. Kime yapılmalı? Hangi yaşta başlanmalı? Taramalarda nelere bakılmalı?

Belki de en önemli soru: "Bir yararı var mı?"

Bu son soruya yanıt arayan en kapsamlı çalışma 2021 yılında yayımlanmış (1). Bu bir derleme ve yüz binlerce hastayı içeren on dokuz randomize çalışma birlikte incelenenerek bu taramaların yaşam süresini de, kalp hastalıkları görülme oranlarını da azaltmadığı sonucuna ulaşılmış.

Hemen kötü sonuçlar çıkarmayalım, zira aynı çalışma taramaların kronik hastalıkların tanı ve tedavisinde, risk faktörlerinin kontrolunda ve koruyucu hekimlik alanında yararlı olduğunu göstermiş.

Kimlere yapılmalı sorusuna ise bu çalışma Türkiye için hiç geçerli olamayacak bir sonuca ulaşmış ve bu taramaların özellikle yüksek riskli kişilere, koruyucu hekimlik hizmeti alamamış olanlara ve birinci basamağa ulaşamayan kişilere yapılmasını önermiş. Bizde ise uygulama tam tersi: Ancak yüksek gelir grubunda olanlar bu taramaları yaptırabiliyor.

Hangi yaşta yapılmalı sorusunun da yanıtı çok net değil. Batı kaynaklı metinler erişkinlere tavsiye ediyor ama on sekiz yaş sonrasını erişkin mi kabul edeceğiz? Önerilen sıklık ise belirgin bir risk faktörü yoksa elli yaşa kadar üç yılda bir, daha sonra ise her yıl.

Taramalarda nelere bakılmalı konusu da bir başka sorun: Elbette en önce bizde........

© T24