Diğer

02 Eylül 2024

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek daha önce yaptığı konuşmalarda defalarca vergi dairesi başkanlıklarının kapatılacağını söyledi. Ve bu söylem 3 Temmuz 2024 tarihinde yayımlanan 161 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı taşra teşkilatı olan Defterdarlıklar ile Gelir İdaresi Başkanlığı’nın taşra teşkilatı olan Vergi Dairesi Başkanlıkları 1 Eylül 2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere tek çatı altında toplanarak ete kemiğe büründü.

Özetle iki taşra teşkilatı tek çatı altında birleşti.

İbn Haldun Mukaddime’de vergilerin toplanmasını, hazinenin idare edilmesini, Devletin gelir ve giderinin kayıt altında tutulmasını devletin korunması bakımından bir ödev olarak vurgulamıştır. Bu nedenle devlet hazinesinin ve vergi gibi bileşenlerinin toplanması, korunması günümüzde de önemli bir ödev olarak görülmüştür.

İlber Ortaylı, Osmanlı’da defterdarlığın ilk ortaya çıkışının Yıldırım Bayezid zamanında olduğunu söyler. Bunun öncesinde vergi ve diğer mali işlerin nasıl yürütüldüğünün de araştırılması gerektiğini ifade eder. Ancak bu konuda farklı görüşler de bulunmaktadır. Özellikle I. Murad dönemine ilişkin olduğu yönünde iddialar da bulunmaktadır. Bu konuyu tarihçiler değerlendirecektir zaten, biz konumuza dönelim.

Böylece o tarihten bu yanadır defterdarlıklar çok fazla değişikliğe uğrayarak günümüze kadar gelmiştir. Ve 1 Eylül 2024 itibariyle de çok güçlü bir şekilde hayatına devam edecek.

Yakın tarihimizde ise Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Gelirler Genel Müdürlüğü, 16.05.2005 tarihi itibariyle, Gelir İdaresi Başkanlığı’na dönüşerek, kendi bünyesinde büyükşehirlerin tamamı olmak üzere toplam 29 ilde Vergi Dairesi Başkanlıkları (İstanbul’da 2 adet olmak üzere toplamda 30 adet) kurulmuştu. 5345 sayılı Yasa 703 sayılı KHK ile kaldırılıp 15.07.2018 tarih ve 30479 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 134 ilâ 157’nci maddelerinde yeniden ihdas edilmişti.

Ancak 03.07.2024 tarihinde yayımlanan 161 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı taşra teşkilatı olan Defterdarlıklar ile Gelir İdaresi Başkanlığı’nın taşra teşkilatı olan Vergi Dairesi Başkanlıkları 1 Eylül 2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere tek çatı altında toplandı. Özetle iki taşra teşkilatı tek çatı altında birleşti.

81 ilde Gelir İdaresi Başkanlığı’na doğrudan bağlı Defterdarlık kurulmuş, yeni Defterdarlıklar, Vergi Dairesi Başkanlıklarının görev ve yetkilerini haiz olmuştur. 29 ilde bulunan Vergi Dairesi Başkanlıkları bulundukları ilin ismi ile -örneğin İstanbul Defterdarlığı- Defterdarlık unvanını almış oldu. Vergi dairesi başkanlıklarının görev ve fonksiyonları o ilin defterdarlığına geçmiş oldu. Özetle Vergi Dairesi Başkanları, Defterdar unvanını aldı.

Buna göre 1 Eylül 2024 tarihinden itibaren Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı defterdarlıklar kurulmuş ve bu tarihten itibaren vergi idaresinin taşra teşkilatı defterdarlık oldu.

Vergi daireleri, 29 ilde vergi dairesi başkanlıklarına diğer illerde ise defterdarlığa bağlıydı. Örneğin Kadıköy Vergi Dairesi Müdürlüğü İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’na bağlıydı ama Çorum’da vergi dairesi başkanlığı olmadığı için Çorum Hasanpaşa Vergi Dairesi Müdürlüğü Çorum Defterdarlığına bağlıydı.

"Ne var bunda" diyebilirsiniz lakin merkez teşkilat olan Gelir İdaresi Başkanlığı vergi daireleri ile yazışırken vergi dairesi başkanlığı olan yerlerde doğrudan evrak alışverişi........

© T24