Üzüm üzüm Anadolu
Diğer
29 Kasım 2025
Van'ın Erciş Karası Osmanlı Ermenilerinden bu yana belki de ilk kez şaraba işleniyor. Fotoğraf:Şahin İşler
Yıl 2008, yer Elmadağ’daki İstanbul Hilton otelinin görkemli balo salonuydu. 40’ı aşkın şarapsever önlerinde birer set kadehle birlikte salonda, benim de aralarında bulunduğum birkaç kişi ise onlara bakan bir konuşmacı platformundaydı. Hepimiz birer sandalyeye ilişmiştik ama konuğumuzu ortamızdaki bir koltuğa davet etmiştik. Zira gecenin onuruna düzenlendiği kişi Türkiye’nin yaşayan en tecrübeli önoloğu Lütfi Hızel’di ve tam 99 yaşındaydı. Gusto Şarap Kulübü’nde akşamın teması “Yıllanmış Türk Şarapları”ydı, tadacağımız 30-40 yıllık şarapların çoğunu da şarap dünyasındaki adıyla “Lütfi Amca” yapmıştı.
İmzasını attığı şaraplardan 1973 yılının Kavaklıdere Özel Rezerv’i kadehlere konulduğunda, şarabın onca yıla rağmen koruduğu diriliği, tadlarının zenginliği ve damakta kalıcılığı herkesi şaşırttı. Arka etiketinde küçücük harflerle “Boğazkere ve Yediveren üzümlerinden yapılmıştır” yazılıyordu. Lütfü Amca’ya usulca “Yediveren üzümünü ilk kez duyuyorum” dediğimde “Orta Anadolu’nun Dimrit’inin bir akrabası” dedi. Şaşkınlığımın devam ettiğini görünce, “Evlâdım, bizim zamanımızda Anadolu bir üzüm ambarıydı. Her kampanyada bir sürü üzüm gelirdi, en iyilerinden de bu şarapları yapardık” diye ekledi.
Önemli bir bölümü şaraplık kalitede 1.300 çeşit endemik üzüme ev sahipliği yapan “üzüm ambarı” Anadolu’da son yıllarda ise bağlara daha çok Fransız çeşitleri dikmiş, yerli çeşitlerde beyazlarda Narince-Misket-Emir, kırmızılarda Öküzgözü-Boğazkere-Kalecik Karası üçlülerine sıkışıp kalmıştık. Neyse ki 21. Yüzyılda idealist bir yeni bağcı kuşağı devreye girdi. Ve bu yaşlı toprakların unutulmuş üzümleri gün yüzüne çıkmaya, şarapları kadehlerimize akmaya başladı…
Hilton tadımından iki yıl sonra 101 yaşında yitirdiğimiz Lütfü Amca’yı geçtiğimiz hafta bir kez daha andık. Ama bu kez yitip giden üzümlere hayıflanmak yerine, hayata dönenlerin heyecanını yaşadık. “Yeni Üzümler-Yeni Şaraplar” başlıklı Gusto Şarap Günü’nde tam 13 sürpriz üzüm keşfettik. Son birkaç yılda şaraba kazandırılan bu üzümlerin en çarpıcısı ise Van’ın Erciş ilçesinin 1.770 metre rakımlı Bayramlı köyünden gelen Erciş Karası’ydı.........





















Toi Staff
Penny S. Tee
Gideon Levy
Sabine Sterk
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein