Diğer

T24 Haftalık Yazarı

19 Mayıs 2024

Daha önce birkaç kere İkinci Dünya Savaşı sonrası Amerika liderliğinde oluşan liberal dünya düzeninin değişmekte olduğunu ele almıştım.

Tayvan'ın Çin-Amerika rekabetinden ortaya çıkan yeni küresel düzenin infilak noktası olma ihtimalinden, Körfez ülkelerinin ekonomik modellerinin yeniden yapılanmasına, yapay zekâ ile Terminatörü andıran silahların gelişiminden, paralı askerlerin yeni yüzyıldaki rolüne kadar, her alanda dünyanın oturmuş düzenini bozmakta olan birçok değişim gerçekleşiyor.

Elbette bunu tek fark eden ben değilim.

Geçen yıl 'Barış için Arayış' başlığı altında yeni bir politika başlatan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres Soğuk Savaş sonrası dönemin bittiğini deklare etmişti.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz geçen yıl çok kutuplu bir dünyanın belirdiğini ve yeni güç merkezlerinin oluştuğu belirten nadir Batı liderlerinden biriydi.

Bu liderler Amerikan hegemonyasını gerçek anlamda tehdit edebilen tek ülke olan Çin'in gücünün artmasına, Ukrayna savaşının küllerinden Rusya'nın bir savaş ekonomisine dönüşmesine, Brezilya'da Lula Da Silva, Hindistan'da Modi gibi liderlerin kendi ülkelerinin ajandalarını tayin etmelerine ve daha birçok küresel ve bölgesel gücün oluşmasına şahitlik ediyorlar.

Bu yeni oluşumda İran'ın Orta Doğu üzerindeki etkisini kontrol etmek, Çin'in Tayvan politikasını geri püskürtmek, Ukrayna'da Rusya'nın üstünlük kazanmasını engellemek, Kuzey Kore'yi saldırganlıktan caydırmak çok da mümkün görünmüyor.

Daha önce görülmedik yerlerde de bu yeni düzen kendisi göstermeye başladı.

Geçtiğimiz 12 ayda Amerikan ve Fransız askerleri Nijer, Çad, Mali ve Burkina Faso'yu terk etmek zorunda kaldılar.

Fransız Denizaşırı Bölgesi olan Yeni Kaledonya'da günlerdir isyan sürmekte ve Fransa Yeni Zelanda'nın kuzeyinde olan bu adaya asker göndermek zorunda kaldı.

İsyanı tetikleyen ve destekleyen faktörün ise Azerbaycan olduğunu iddia ediyor.........

© T24