Organize suç örgütlenmesinde "Gig Economy" modeli
Diğer
T24 Haftalık Yazarı
14 Temmuz 2024
İngilizce "Gig Economy" olarak adlandırılan; teknoloji şirketlerinin kurulu ekonomik düzenleri bozarak, yeni iş modelleri ile yeni sektörler kurması normalleşmiş bir durum.
Sürekliliği olmayan iş piyasası anlamına gelen "Gig Economy" modeli; Uber'le arabası olan herkesi potansiyel taksi şoförü veya Airbnb ile evi olan herkesi potansiyel bir otel işletmecisi yaptı.
Daha yüzlerce, belki binlerce böyle şirket bulunmakta.
Bu sektörlerde her zaman yasalar ile sürtüşme söz konusu.
Türkiye'de, Uber'e taksicilerin şiddetle karşı çıkmaları ve sonrasında UberXL'in yasaklanması bir örnek.
Fakat genelde bu sürtüşme, yasaların yeni iş modellerine hazır olmaması ve yeni düzenlemelere ihtiyaç bırakmasından dolayı kaynaklanıyor.
Oysa bu modelin yasa dışı sektörlerde kullanılamaması için bariz herhangi bir neden yok.
Ne de olsa bu tarz organizasyonların hepsi modern dünyaya bir şekilde adapte oluyor.
1980'lerde Pablo Escobar'ın kokain kaçıran denizaltılarının keşfedilmesi bir süreliğine şaşırtıcıydı. Sonra "narko-denizaltı" diye bir konsept gelişti.
Daha önce Meksika'da kartellerin teknoloji kullanımını da yazmıştım.
Avrupa'nın birçok şehrinde "dark net" (karanlık internet) ile website bazlı uyuşturucu satışı yaygınlaştı.
Bitcoin ile para aklamak artık neredeyse küresel suç örgütleri için standart oldu.
Bunlar doğal bir evrimin sonucu mu yoksa modern trendleri takip eden liderler ile mi değişiyor, belli değil.
Ama değişim olduğu kesin.
Suç örgütü dediğimizde akla ilk gelen isimler İtalyan ve Rus mafyaları (elbette bizim ülkemizin mafyasının da hatırı sayılır), Meksika kartelleri, Çin'de (İngilizce adıyla) Triad...
Gerek Hollywood filmleri, gerek sokak mitolojileri olsun, bu örgütler hep hatırda kalır bir şekilde kamuoyunun hayal gücünü tetikliyor.
Japonya'da bu rolü Yakuza oynuyor.
İtalyan Mafyası gibi ritüellere büyük önem veren bir grup.
Üyeliklerini göstermek için serçe parmaklarını keser, belli dövmeler yaptırırlar.
Yasa dışı aktivitelerine rağmen uzun ve köklü bir tarihleri vardır.
Yakuza Japonya'da 17. yüzyıldan beri yer edinmiştir.
Geçmişleri........
© T24
visit website