Diğer

08 Aralık 2023

1966 yılının 19 Aralık günü ilk Anadol, Otosan fabrikasından çıktı. 1967 yılının Mart'ında satılmaya başlandı. Daha doğrusu "satılmaya gayret edilmeye" başlandı. Çünkü "devlet bürokrasisi" ancak 1967 Şubat'ında "tip onayını" verebilmişti. Böylece 29 Şubat 1967'de satış başladı. Öte yandan Türk alıcısı "Camyünü" otomobile pek akıl erdirememiş, Devrim Otomobilleri dramını hatırlatan geleneksel dedikodu makinesi çalışmış ve müthiş sonuçlar alınmıştı. Anadol'u inekler ve eşekler yiyordu! Alıcılara ceviz ağacının altında park etmemeleri tavsiye ediliyordu. Çünkü ceviz tavanı kırarak içeri düşüyordu!

Ben çiçeği burnunda bir mühendis olarak Otosan'a "Anadol ile uzun bir test sürüşü yapayım. Satışlarınızı destekler, üstelik size de teknik bilgi olur" dedim. Orada akıllı insanlar vardı. Peki dediler.

Bugün TOGG ile Anadol'u kıyaslayınca; tamamen "aynı üretim metodu" ile hayat bulduğunu görüyoruz. Yani tamamen yurt dışında, yabancı teknoloji ve kişilerce tasarlanmış ve prototipler üretilmiş iki otomobil. Üretim hakları satın alınmış ancak daha önce perakende satışa yönelik imalatı (montajı) olmadığı için, ülkemizde montajında epeyce sıkıntı çekilmiş otomobillerdir.

FW 5 (Anadol A 1'in üretim ismi; bir nevi "Göbek adı. Yani iki boyutlu, kağıt kalem tasarımı başlarken konan "proje adı" ilk dosyanın üzerinde yazan FW5) İngiliz OGLE Otomobil tasarım firması desinatörü Tom Karen tarafından tasarlandı ve RELIANT otomobil fabrikasında prototipi yapıldı. RELİANT FW 5'i önce Yeni Zelandalı iş insanı Alan Gibbs'e satacaktı. Gibbs, FW 5'i ANZIEL NOVA adı ile satmayı planlıyordu. Hatta ilk prototip Yeni Zelanda'ya getirildi. Ancak çeşitli sebeplerden üretim gerçekleşemedi. Bugün hangisi daha önce oldu. Yani Rahmetli Bernar Nahum mu önce davrandı, Gibbs mi kararsız kaldı? İlk kim istedi bilemiyorum. Çok bilindiğini de sanmıyorum. FW 5 İngiltere'den üstelik karayolundan ülkemize geldi ve montaj safhasında Anadol oldu.

K 350'ye (TOGG'un göbek adı!) gelince... O da ünlü İtalyan tasarım firması Pininfarina'da desinatör Lorenzo Oujeili tarafından tasarlandı. Tüm elektrik ve yürür mekanizması Honk-Kong lu EV üreticisi HYBRİD KİNETİC GROUP tarafından tasarlandı. Prototipi Pininfarina'da yapıldı. Bu şirket aynı RELIANT gibi küçük serili (yılda birkaç bin adet, Cabriole-üstü açık, tenteli) otomobil de üretiyordu.

İlk defa 2018 Nisan'ında Pekin otomobil fuarında görücüye çıktı. Onunla da önceleri Vietnamlı VINFAST şirketi ilgilendi. Hatta aynı yıl eylülde yapılan Paris Oto Show'da VİNFAST markası ile görücüye çıktı.

Ancak Türk hükümeti Sanayi Bakanı Fikri Işık tarafından sahnelenen yerli ve milli SAAB komedisi sonrası, bu defa TOBB'a daha ciddi bir çalışma yaptırıldı ve Başkan Hisarcıklıoğlu daha "sağlam" bir proje ile K 350'yi aldı getirdi.

Yerli ve milli otomobil konulu kronolojik gelişmeler şöyle.

Bu konuda kendimden başlamam gerekiyor; çünkü hâlâ yerli otomobil rüyamı terk etmiş değilim.

1961 yaz sonu

Ankara Koleji'nden sınıf arkadaşım Atilla Bozoğlu, babası Yüksek Mühendis Emin Bozoğlu'nu ziyarete giderken ben de beraber gittim. Emin Amca başkanlığında, Eskişehir TCDD atölyelerinde çalışan bir grup mühendis yerli devrim otomobilini tasarlıyor ve prototipini yapıyorlardı. İnanılmaz idi. Ben de bu işte olmalıyım, dedim. Deyiş o........

© T24