Diğer

27 Haziran 2025

Tarihin Trump’ı nasıl değerlendireceği henüz belli değil. Seçim kampanyasında söz vermiş olmasına rağmen, Trump ne Ukrayna’da savaşın durdurulup Avrupa’ya barış gelmesi konusunda etkili olabildi, ne de Gazze’deki insanlık trajedisine son verebildi. Aksine Ukrayna savaşında ağırlığını Putin’den yana koyup bu ülkenin daha fazla saldırıya maruz kalmasını sebep oldu. Gazze’deki soykırım ise şiddetlenerek devam ediyor. Trump’ın Gazze için bulduğu çözüm buradaki halkın yaşadığı topraklardan çıkarılıp Gazze’nin ikinci bir Riviera haline getirilmesi.

Suriye’de ise Esad rejimini ABD ve Türkiye’nin desteği ile yıkan HTŞ liderliği her iki ülkenin perde arkasındaki yönlendirmelerine rağmen ülkeye barış ve huzur getiremedi. Buna karşılık Suriye İsrail’in arka bahçesi haline geldi.

Bunların üstüne Trump ülkesini bir de İran’la savaşa bulaştırdı. İran’ın nükleer tesislerinin İsrail’i desteklemek üzere ABD ağır bombardıman uçakları ile bombalanması, savaş sonrası ABD dış politikasındaki yüksek riskli ve çoğu zaman sonuçları iyi hesaplanmamış müdahaleci anlayışın, çok eleştirmesine rağmen, Trump zamanında da devam ettiği anlamına geliyor.

Buna rağmen Trump’ın attığı zarlar hala yuvarlanmaya devam ettiği için nihai etkileri konusunda kesin değerlendirmelerde bulunmak için vakit erken. Ama kesin olan bir şey varsa, o da Trump’ın harikalar dünyasında hiçbir günün diğerine benzemediği. Bu Ortadoğu için de Ukrayna için de Avrupa güvenlik dengeleri içinde de Asya-Pasifik bölgesi için de geçerli bir tespit. Bunun en son örneği NATO’nun Lahey Zirvesi’nde alınan kararlardı. Kendini savunma örgütü olarak tanımlayan NATO beklenmedik şekilde ülke GSMH’larının yüzde beşi oranında savunma harcaması kriteri kabul ederek aşırı ölçüde silahlanma kararı aldı. Ve akabinde Trump bir anda NATO’ya ısınıverdi. Trump’ın maksadı ABD silahları satılsın, kasa dolsun. NATO ülkeleri bu kriterleri yerine getirirler mi, bu kuşkulu. Onların maksadı ise savunma harcamalarını arttırmaktan ziyade Trump’ın hışmını üzerlerine çekmemekti.

Trump’la beraber artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Değişim olumlu sonuçlar da verebilir, eskiyi mumla aratacak sonuçlar da. Dünya bir aşağı, bir yukarı inip çıkan heyecan dolu bir lunapark trenine binmiş gidiyor. Umalım sonu hayırlı olur.

İran’ın İsfahan, Natanz ve Fordo nükleer tesislerinin B-2’ler tarafından sığınak delici dev bombalarla vurulması, Trump’ın nihai kararını iki hafta içinde vereceğini söylediği hatırda tutulduğunda bazıları için sürpriz teşkil etmiş olabilir. Ama Trump’ın zihin dünyasına aşina olanlar için bu İsrail-İran savaşının kestirmeden bitirilmesi için başvurulmuş bir yöntem olarak açıklanıyor. İran’ın nükleer kabiliyetlerinin söz konusu bombalamalar sonucu ne kadar tahrip edildiği tartışmalı. Başta Trump olmak........

© T24