Diğer

Konuk Yazar

30 Eylül 2024

Geçmişin şüpheli aptallıkları geleceğin tehlikeli aptallıklarını önlemelidir.

Paul Tabori “Şüpheciliğin Aptallığı” başlıklı yazısında birçok örneği bir araya getirmiş.

İtalya’da havagazı ile çalışan arabayı keşfeden Prof. Feragatti inanılmaz bir iftira kampanyası ile nasıl karşı karşıya kaldığını yazmış. Petrol şirketleri ve diğer çıkar grupları bu icada karşı çıkmışlar. Ferragutti’yi resmi görevlilere rüşvet vermekle suçlamışlar ve icadın kabulü on yıl sürmüş. Bu dönemde iftiralara karşı radyonun mucidi Guglielmo Marconi onu şöyle rahatlatmış:

“Büyük zorluklarla karşı karşıya gelmeye hazır olmalısın, ama eğer gerçek değeri olan bir şey keşfettiysen sonunda sen de benim gibi kazanırsın. Aptallığın her türüne karşı savaş vereceksin, unutma ki en tehlikeli aptallık şüpheciliğin aptallığıdır” (Cogito. Yüz Yılın Psikanalizi. Paul Tabori “Şüpheciliğin Aptallığı”. Çeviri Haluk Menemencioğlu. Sayfa 276. YKY. Sayı 9. Güz 1996. 9 Bası. Şubat 2019.)

Şaşırtıcı ve şüpheli aptallıklarla dolu şairlerin, tiyatro yazarlarının, müzisyenlerin, sanatçıların birbirlerine davranışları, siyasal iktidarın baskılarını aratmamış aslında…

Shakespeare çağdaşlarına göre sıradan bir yazar olarak görülmüş. Samuel Pepys; On İkinci Gece’yi aptalca bulur. Romeo ve Juliet’in en kötü bir oyun olduğunu, Bir yaz Gecesi Rüyası’nın gördüğü en tatsız ve saçma oyun olduğunu söyler.

Shakespeare’e aleyhindeki kampanyanın başını çeken Johann Christoph Gottsched Shakespeare için yeni bir isim bulmuştu. Ona derme çatma, gecekondu anlamına gelen “Schakespear” diyor ve şöyle söylüyordu:

“Schakespear’in oyunlarında düzensizlik ve gerçek dışılık o kadar belirgindir ki, onun oyunlarından zevk alan kişiler herhalde hayatlarında hiçbir makul bir şey seyretmemişlerdir. Kimileri tarafından en iyi oyunu sayılan Julius Caesar’da o kadar çok basitlik vardır ki insan tiksinti duymadan okuyamaz. Piyesin içinde her şey tam bir düzensizlikle tıkılmıştır. Roma tarihinin en ünlü kahramanları önemli devlet sorunlarını konuşurken, artizanlar ve diğer güruhlar sahneye çıkıp bağırıp çağırıyor ve kaba şakalar yapıyorlar”

Voltaire göre “Sarhoş bir barbar” olarak gördüğü Shakespeare’den bahsederken “Kaba bir palyaço. Hamlet adlı eseri öyle barbarca yazılmıştır ki en az eğitimli Fransız ya da İtalyan seyircisi bile buna dayanamaz. Herhangi bir taşra köylüsü bile kendini ifade ederken Hamlet’in tiratlarından daha zevkli ve zengin bir dil kullanır” demiştir.

Alman edebiyatının temsilcisi sayılan Johann Wolfgang Von Goethe’nin ne zaman adı geçse Victor Hugo sinirden kendisini kaybederdi. “Canavar, hayvan, Soyguncular dışında okunmaya değer hiçbir şey yazmamış.” Bir arkadaşı nazikçe araya girmiş. “Soyguncular’ı Schiller yazdı Goethe değil” deyince hiç utanç belirtisi göstermeyen Victor Hugo “İşte gördünüz mü Goethe onu bile yazamamış” demiş.........

© T24