Diğer

T24 Haftalık Yazarı

15 Nisan 2024

“Havalar nasıl olursa olsun, sizin havanız iyi olsun.”

1990’ların başlarında böyle bir temenniyle ayrılırdık Türkiye’nin ilk özel kanalının meteoroloji bülteninden… Sarışın ve şuh bir hanımefendi olan Hülya Uğur’un en yumuşak ses tonuyla içimizi gıcıklayarak dillendirdiği bu temenni bugün ne yazık ki geçerli değil.

Değil, çünkü artık üzerinde yaşadığımız gezegeni 35 yıl öncesine kıyasla daha iyi tanıyor ve havalar nasıl olursa olsun “bizim” havamızın iyi olmayacağını biliyoruz. Zira bir yılı aşkın bir süredir (geçen yılın mart sonlarından bu yana) sıcaklık rekorları kıran bir dünyanın kuraklık, kuraklığa bağlı göç ve göçe bağlı daha çok savaş ile karşı karşıya olduğunun az buçuk da olsa farkındayız.

Biliyorum, küresel ısınma haberleri o kadar da ilgimizi çekmiyor. Nihayetinde limonata kıvamında bir bahar yaşıyoruz, ailelerimizle parklarda sere serpe uzanıyor ve şu üç günlük dünyada bu güzel mevsimin haklı olarak tadını çıkarmak istiyoruz. Ayrıca küresel ısınmanın sonuçlarını tam olarak tahayyül etmekte de zorlanıyoruz.

İdrakini bugünle sınırlamayı ve bugünü yaşamayı tercih eden yaratıklarız biz. Dünyanın birbirine drone’larla, balistik füzelerle saldırdığı; 3. Dünya Savaşı söylemlerinin ayyuka çıktığı bir dönemde bu tercihimizde belki biraz da haklıyız.

Öyle ya… Yirmi yıl sonra kime öle, kim kala?

Peki ya yirmi yılımız da yoksa…

Gelin ben size lafı daha fazla dolandırmadan -gazetecilik tabiriyle- “manşeti” vereyim: Sıcaklıktaki yükseliş öyle bir hal almış durumda ki, bilim son bir yılda yaşanan değişimi açıklamakta zorlanıyor. Konunun uzmanları “meçhul bir alana” girmiş olabileceğimizi söylüyor. Daha Türkçe bir ifadeyle; tüm insanlık için “işimiz Allah’a kaldı” dönemi başlamış olabilir.

Peki, bu ne anlama geliyor? Bu, basitçe ifade etmek gerekirse, dünya sıcaklığını etkileyen tüm parametrelerin etkisini üst üste koyduklarında bile bilim insanlarının yine de bugünkü sapmanın gerisinde kalmaları demek. Yani bir formül düşünün. Bu formül bir fizik olayını açıklamakta kullanılıyor olsun. İşte bugün eldeki formül var olan sonucu vermiyor.

Gelin bu kısmı biraz açalım.

Dediğim gibi dünya bir yılı aşkın süredir sıcaklık rekorları kırıyor. Kara parçalarındaki rekorların evet, bir miktar farkındayız. “İstanbul’da son bilmem kaç yılın en sıcak günü” diye başlayan haberler son yıllarda “İstanbul’da tüm zamanların en sıcak günü”ne evrildi.

Küresel ortalama sıcaklık ise son 12 ayda endüstri öncesi dönemin 1.58°C üstünde ölçülür oldu.

Fakat bir de denizlerin, özellikle de okyanusların ısınması sorunumuz var ki, asıl orada vaziyet çok fena.

Geçen yılın mart ortalarından bu yana deniz yüzeyi sıcaklıkları her gün........

© T24