Diğer

12 Şubat 2024

Bir zamanlar aynı coğrafyayı paylaşmış olan Türklerle Çinlilerin benzer hatta kimi ortak noktaları olduğu söylenebilir. Ama bunların bir bölümünün doğu toplumlarının ortak özellikleri kontenjanından geldiğini teslim etmek gerekir.

Benzerlikleri başında sanırım aile kavramına verilen önem geliyor. Çin’deki “yeni yıl” kutlamaları bu bağlamda iyi bir örnek.

Ay takvimine göre yeni yıl ya da Çin’deki ismiyle Bahar Bayramı (春节) dün başladı. Resmi olarak 7 gün tatil olan bu dönem Çinliler için en önemli kutlamadır. Bizdeki Kurban Bayramı ile benzerlikleri olduğu söylenebilir.

Kısa dönemli çalışmak ya da öğrenim için başka şehirlere gitmiş olanlar ya da başka şehirlere yerleşmiş, oralarda hayat kurmuş olanlar Bahar Bayramı geldiğinde kendi yörelerine, yani “memleket”lerine, aile büyüklerinin olduğu yerlere giderler. Nüfuslarının önemli bir bölümü aslen farklı yörelerden olduğu için Pekin, Şangay, Guangzhou, Shenzhen gibi mega kentler bu bayram döneminde hayalet şehirlere dönüşür.

***

Hazırlıklar daha yılbaşı gelmeden birkaç hafta önce başlar. Evlerin, binaların girişleri üzerinde yeni yılla ilgili dileklerin, dizelerin bulunduğu kırmızı sembollerle dekore edilir

Bunlardan en yaygın olanı iyi şans anlamındaki Fú (福)’dur. Lakin Fú baş aşağı şekilde yazılır. Bunun sebebi de “baş aşağı” anlamındaki Dào (倒)’nun “geldi, burada” anlamındaki Dào (到) ile sesdeş (homophone) [1] olmasındandır. Dolayısıyla “iyi şans geldi” gibi bir anlam çıkmaktadır.

Yılbaşı münasebetiyle bir araya gelen aile bireyleri için en önemli kutlama yılbaşı gecesi yenen büyük akşam yemeğidir. Kavuşma yemeği (團年飯 - Tuán niánfàn) ya da Yılbaşı yemeği (年夜飯 - Nián yèfàn) olarak adlandırılan bu özel an için her aile kendi imkanlarınca en mükellef sofrayı hazırlar.

Bu sofraların olmazsa olmazı balıktır. Çince balık anlamına gelen 鱼 (Yú) ile bolluk anlamına gelen 余 (Yú) sesdeştir, aynı sesle telaffuz edilir. Yeni yılın bolluk getirmesi için sofrada mutlaka balık buğlama bulunur.

Özellikle çocukların dört gözle bekledikleri andır bu akşam. Büyükler küçüklere içinde bayram harçlığı bulunan kırmızı zarf (红包 – Hóngbāo) verirler.

Gecenin bir diğer eğlencesi ise Çin Merkezi Televizyonu (CCTV)’nda yayınlanan yılbaşı özel programıdır. Bahar Bayramı Galası (春晚 –Chūnwǎn) adı verilen programda........

© T24