Anayasa, bir devletin yönetim biçimini ve gücünü nereden aldığını belirtir.

Yasama, yürütme, yargı güçlerinin nasıl kullanılacağını gösterir.

Anayasa, bir çerçeve yasadır. Sınırları çizer.

★★★

1808’de, Padişah İkinci Mahmut’la Âyanlar arasında “Sened-i İttifak” imzalanır.

“Sened-i İttifak”, Osmanlı Devleti’nde anayasallaşma sürecinin başlangıcıdır.

★★★

23 Aralık 1876’da, İkinci Abdülhamit tarafından “Kanun-u Esasi” (Anayasa) ilan edilir. Böylece, Birinci Meşrutiyet başlar.

“Meclis-i Mebusan” adıyla, ilk meclis açılır.

Abdülhamit, Meclis sevdalısıdır(!) Meclis’i, 1878’de kapatır. 30 yıl kapalı kalır.

★★★

1908’de, “İkinci Meşrutiyet” ilan edilir.

“Kanun-u Esasi”, tekrar yürürlüğe konur ve “Meclis-i Mebusan” yeniden açılır.

★★★

Ve 1921 Anayasası...

23 madde ve bir ek maddeden oluşur.

Olağanüstü bir dönemde, işgal ve İstiklal Savaşı sürecinde hazırlanır.

Cumhuriyet rejiminin temellerini atan bir devrim anayasasıdır.

İçerdiği hükümlerle çelişmediği takdirde, 1876 Kanun-u Esasi’yi de geçerli sayar.

★★★

1924 Anayasası...

Altı bölüm ve 105 maddeden oluşur.

Anayasa’nın birinci maddesi, “Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir” ifadesiyle, devletin yönetim şekli ve demokratik yapısı güvence altına alınır.

Meclis, her zaman hükümetin üstündedir.

★★★

1924 Anayasası’nda en kapsamlı değişiklik, 1928 yılında yapılır.

“Türkiye Devletinin dini İslam’dır” gibi, laikliğe aykırı hükümler........

© Sözcü