menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Cumhuriyet ve yurttaşlık

25 1
08.08.2025

Sözcük olarak yurttaş (vatandaş), bir yurda (vatana) yurttaşlık (vatandaşlık) bağıyla bağlı bulunan kişi oluyor. Bu arada Osmanlıda olduğu gibi, tek kişinin yönettiği ülkelerde yaşayanlara ise, ülke yönetiminde söz sahibi olmadıkları ve bir yetkiliye bağlı (tabi) oldukları için, yurttaş değil tebaa deniyor.

Bir peygambere iman etmiş olanlar için ise ümmet sözcüğü kullanılıyor.

İngiliz soyluları ve İngiliz Kralı arasında 1215’te imzalanan Büyük Özgürlükler Sözleşmesi (Magna Carta Libertatum) ile kral bazı haklarını kaybederken, soylular da bazı haklar kazanmıştır. Tarihsel süreçte bir ülkede yaşayanların yönetimde söz sahibi olma mücadelesi, yurttaşların kendilerini yönetecek kişileri seçebildiği halk egemenliği, demokrasi ve cumhuriyet gibi çağdaş kavram ve uygulamaları ortaya çıkarıyor.

Dolayısıyla günümüzde yurttaş kavramı, tebaa ya da ümmet kavramına göre, yaşanılan yurt ile orada yaşayan kişi arasında çok daha sıkı bir ilişkinin var olduğuna işaret ediyor.

Tebaa bir yetkilinin belirlediği kurallara göre, ümmet ise inandığı peygamberin söyledikleri ile o inancın kitabına göre hareket ediyor. Yurttaş ise kendi iradesi ile seçtiği temsilcilerin oluşturduğu mecliste kabul edilen ve koşullara göre değiştirilip güncelleştirilebilen yasalara göre davranıyor.

Bu arada halk egemenliğine dayalı cumhuriyet rejiminin yurttaşı, hem çeşitli haklara sahip oluyor; hem de tebaa ya da ümmet olana göre, çok daha fazla sorumluluk taşıyor. Halk egemenliğine dayalı cumhuriyetler, fikri hür, vicdanı hür ve irfanı hür-özgür- yurttaşlar sayesinde varlığını sürdürebiliyor. Çünkü özgür yurttaş,

Sözcük olarak yurttaş (vatandaş), bir yurda (vatana) yurttaşlık (vatandaşlık) bağıyla bağlı bulunan kişi oluyor. Bu arada Osmanlıda olduğu gibi, tek kişinin yönettiği ülkelerde yaşayanlara ise, ülke yönetiminde söz sahibi olmadıkları ve bir yetkiliye bağlı (tabi) oldukları için, yurttaş değil tebaa deniyor.

Bir peygambere iman etmiş olanlar için ise ümmet sözcüğü kullanılıyor.

İngiliz........

© soL