Avrupa Parlamentosu seçimleri Avrupa’daki dengeleri değiştirdi. Avrupa-ABD dengeleri de değişti.

ABD’nin dünya politikasındaki geleneksel müttefiklerinin başında Avrupa ülkeleri gelir. Dünya, Avrupa sağının, ABD ile iş birliğine alışıktır. Geleneksel algı böyledir.

Bu denklem bundan sonra geçerliliğini yitirebilir. Avrupa merkez solu; Avrupa sağına oranla, daha ABD’ye yakın artık. AB parlamentosu seçimlerinde; ABD ile ilişkiler konusunda, sağ ve solun yer değişimi tescillendi. Peki, ABD; Rusya-Ukrayna gibi alanlardaki, “AB politikasına yön veren” pozisyonunu kaybedebilir mi? Avrupa’da yükselişe geçen sağ dalga, ciddi bir ABD karşıtlığı içeriyor. Fransa ve Belçika gibi ülkelerde, bu sağ dalga, ABD’ye yakın hükümetleri ciddi şekilde sarsmaya başladı. Örneğin Macron erken seçim kararı aldı. Belçika başbakanı istifa etti.

Seçimden hemen sonra toplanan Alman Parlamentosu’nda ise şunu gördük: 11 Haziran’daki oturuma Ukrayna lideri Zelensky konuşmacı olarak katıldı. Alman Parlamentosu’nun büyük kısmı Zelensky’yi ayakta alkışlarken; seçimden oy patlamasıyla çıkan ve bazı kesimlerce “Nazi” olarak tanımlanan sağcı AFD, oturuma katılmayarak, Zelensky’yi “dilenci” olarak tanımlayan bir açıklama yaptı.

Sağcı AFD; Rusya-Ukrayna savaşı konusunda, merkez solcu Scholz hükümetine ve ABD’ye zıt bir yerde duruyor. AFD’nin, Avrupa Parlamentosu’nda, Başbakan Scholz’un partisi SPD’den daha fazla sandalyesi var artık. AFD’nin henüz çok güçlü olmadığı alan ise merkez medya.

Sonuç olarak, AB genelinde “ABD karşıtlığı” rolü de “Rusya’ya sempati/empati” rolü de merkez soldan radikal sağa geçmiş durumda. Almanya’da üç ana siyasi akımdan söz edilebilir: 1)Merkez soldaki sosyal demokratlar ve yeşiller 2)Hıristiyan Demokratlar 3)Yeni yükselen güç olarak Alman parlamentosunun en sağ kanadını oluşturan AFD ve BSW…

ABD’ye en mesafeli olan akım, 3. akım…

Avusturya’daki gelişmeler de Almanya ile paralel bir yol izliyor…

Avusturya siyasetindeki yükselen “aşırı sağcı” lider Kickl ise Orban ve Putin’e yakın olmakla eleştiriliyor. Kickl’ın partisi olan FPÖ, AFD’nin Avusturya şubesi gibi duruyor biraz.

ABD konusunda sağ-sol değişiminin tarihsel olarak en ilginç olduğu ülkelerden biri, Fransa. 1968 Avrupası’nda, ABD karşıtlığının merkez üssü, Fransa’daki sol hareketti. Zaten 1968 hareketinin başladığı yer Paris’tir. Ancak şu an Fransa’da da “ABD karşıtlığı pozisyonu” radikal sağın elinde. Fransız solu ise ABD’ye daha ılımlı. Bunun bir benzeri bizde de yaşandı: Türkiye’de eskiden komünizme karşı ABD ile iş birliği yapan kesim, sağcılardı. ABD Altıncı Filo’su geldiğinde,........

© Serbestiyet