1-Bediüzzaman’a Osmanlı Devleti zamanında ‘Başmüderris’ten sonraki ilmi rütbe manasına gelen Mahreç payesinin verildiği doğru mu?

2-Bediüzzaman Said Nursi başlıca hangi ilimlerde vukufiyet kazanarak Risale-i Nur Külliyatını te’lif etmiştir?

3-Risale- i Nur için tefsir deniyor fakat bilinen tefsirlerden farklı olarak yoğun bir şekilde imana dair meseleleri kuvvetli deliller ile akla, kalbe ve vicdana nakşeden bir tarzı var. Bu farkı nasıl izah edersiniz?

4-Risale-i Nur, Kur’an’ı diğer tefsirler gibi sure sure, ayet ayet tefsir etmeyip imana dair meseleleri ele alırken kâinattan örnekler getirmektedir. Bu yöntemin hikmetini açıklar mısınız?

5-Kur’an-ı Kerim kâinata atıf yaparken hangi amaçla yapar? Kur’an’ın bir talebesi olan Risale-i Nurda aynı anlatım tarzına sahip midir?

6--Risale-i Nur’un ele aldığı konuları işlerken, delile dayanmak suretiyle iman hakikatlerini ispat ettiğini söylüyorsunuz. Risale-i Nur’dan paragraflar ile örnek vererek gösterir misiniz?

1-Bediüzzaman’a Osmanlı Devleti zamanında ‘Başmüderris’ten sonraki ilmi rütbe manasına gelen Mahreç payesinin verildiği doğru mu?

Bediüzzaman’ın, I. Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesindeki kahramanlıklarının ve ilmi vukufiyetinin farkında olan Enver Paşa, İstanbul’da kurulma aşamasında olan Darü'l-Hikmeti'l- İslamiye’ye onun da aza olarak tayin edilmesini hükümete teklif etti. Şeyhülislam Musa Kazım Efendi’nin teklifi ile de Sultan Vahidüddin tarafından kendisine İlmiye’de Mahreç payesi verildi. “Mahreç Mevleviyyeti” olarak da anılan bu paye, Osmanlı ülkesindeki bütün resmi ulemanın reisi olan ‘Başmüderris’ten sonraki ilmi rütbe manasına geliyordu. (bkz: Sadık Albayrak, Bir Devrin İslâm Akademisi Dâr’ül Hikmeti’l İslâmiye, s. 200)

2-Bediüzzaman Said Nursi başlıca hangi ilimlerde vukufiyet kazanarak Risale-i Nur Külliyatını te’lif etmiştir?

Bu soruya cevap olarak Rotterdam Prof. Dr. Ahmet Akgündüz, "Bedîüzzaman Said Nursî’nin İlmî Şahsiyeti” adlı kitabında şunları söylemektedir:

Bediüzzaman, henüz 14-15 yaşlarındayken 26 farklı ilim dalında 90 kitabı ezberlemiştir. Bu kitaplar şunlardır:

1. Sarf (3 Kitap)

Kelime türemeleri ve fiil çekimleri konularını işleyen temel Arapça gramer biliminin adıdır.

2. Nahiv (13 Kitap)

Arapça dilbilgisinin ikinci kademesi olan cümle yapısı ve kuruluşu ile ilgili konuların anlatıldığı bir derstir.

3-5. Belağat (Meani, Beyan ve Bedi) (5 Kitap)

Bilim olarak düzgün ve yerinde konuşma sanatının kurallarını inceler. Kendi içinde Me̒ani, Beyan ve Bedi̒ olarak üçe ayrılır.

6. Mantık (7 Kitap)

7. Münazara (İlm-i Adabve’l-Münazara) (6 Kitap)

Münazara kelimesi Nazara kelimesinden türemiş olup delilleri ortaya koyarak düşünmeye ve gerçeği anlamaya sevk eden konuşma şeklinde tarif etmişlerdir.

8. Cedel İlmi (2 Kitap)

İlm-i Cedel, Latince "Dialectica" sözcüğünün karşılığıdır. Dialectica, terimi ise dia legein yani dil ve nutuk, karşılıklı konuşma ve istidlal, yani delil getirerek karşıdakini susturma sanatı anlamına gelmektedir.

9. Hikmet (Felsefe) (3 Kitap)

Felsefenin tarif ve mahiyeti, var olmaları bakımından varlıkların bilinmesidir.

10. İlm-i Vad (3 Kitap)

Lafızların ve kelimelerin nasıl ve ne hikmetle hangi manaya konduklarını yani lügat felsefesini araştıran bir ilim dalıdır.

11. İlmü'l-Lügah (2 Kitap)

Sözlük İlmi

12. İlmü'l-Aruz = İlmü'l-Kafiye (3 Kitap)

Arap şiirindeki vezin ve kafiye ilmidir. Musiki ile de yakın alakası bulunmaktadır.

ULUM-I RİYAZİYE

Âlimlerin dikkatini kâinat kitabını okumaya celbeden ilimlerdir.

13. Hendese (2 Kitap)

Geometri

14. İlm-i Hesab (2 Kitap)

Matematik

15. İlm-i Hey’et (2 Kitap)

Astronomi

16. İlm-i Zic (İlm-i Mikat da denir) (1 Kitap)

Bu ilim, hey'et (astronomi) ilminin bir alt disiplinidir. Mevzuu; yıldızların hareketlerinin özellikle seyyarelerin ölçülerini, her birinin hareketlerini takvim ve tespit etmek, burçlara giriş ve çıkışları bilmeye çalışmaktır.Zic cetvel demektir.

17. Coğrafya (1 Kitap)

ULUM-I ALİYE = YÜKSEK İLİMLER = ŞERİ İLİMLER

Ulum-i Aliye bilgileri sekizdir. 1) Tefsir ilmi, 2) Usul-i Tefsir ilmi, 3) Kelam ilmi, 4) Usul-i hadis ilmi, 5) İlm-i hadis, 6) Usul-i fıkıh, 7) Fıkıh ilmi, 8) Tasavvuf ilmi.

18. Tefsir ilmi (2 Kitap)

19. Usul-i Tefsir ilmi (1 Kitap)

Tefsir Metodoloji Bilimi

20. Kelam ilmi (7 Kitap)

21. Usul-i hadis ilmi (3 Kitap)

Hadis Metodolojisi Bilimi

22. Hadis ilmi (11 Kitap)

23. Usul-i fıkıh (4 Kitap)

İslam Nazari Hukuku

24. Fıkıh İlmi (6 Kitap)

İslam Hukuku

25. Tasavvuf İlmi (3 Kitap)

26. Kıra’at ve Tecvid (2 Kitap)

Kur’an Okuma Metotları Bilimi

Toplam 90 (doksan) kitap.

Bu kesbi gayrete bir de Allah'ın ihsanı demek olan muhakeme, zekâ ve vehbi diğer vasıflar eklenince, ortaya lütf-u ilahi ile Risale-i Nur Külliyatı çıkmıştır.

3-Risale- i Nur için tefsir deniyor fakat bilinen tefsirlerden farklı olarak yoğun bir şekilde imana dair meseleleri kuvvetli deliller ile akla, kalbe ve vicdana nakşeden bir tarzı var. Bu farkı nasıl izah edersiniz?

Tefsir lügatte, “beyan etmek, keşf etmek, izhar etmek ve üzeri kapalı bir şeyi açmak” anlamlarında kullanılır. Dinî literatürde ise, Kur’ân âyetlerini açıklamak, yorumlamak ve izah etmek demektir. Ayetlerin metin analizini yapan klasik tefsirler pek çoktur. Risale-i Nur ise, İslamiyet’in emir ve yasaklarının şekli, miktarı, uygulama şartları gibi dış çerçeveleri değil, bunların rasyonelleştirilmesi ve yapılmasının insan varlığına katacağı anlam başka bir ifadeyle tahkiki iman üzerinde durulur. Bu yönüyle asrın ihtiyaçlarına cevap vermesi büyük bir önem arz etmektedir.........

© Risale Haber