Bediüzzaman, Risale-i Nur Külliyatını telifle toplumda İslâm medeniyetini ihya ve inşa edecek dirayete, kudrete ve ilme sahiptir.

İnsanın iradesini kullanması neticesi hasıl olan ilim denizindeki bilgi ve ilmin iki mehazı vardır.

1-Kesbi: Allah’ın kâinata koyduğu “kevnî/tekvinî kanunlar, adetullah” çerçevesinde çalışarak, çabalayarak elde edilebilecek ilimde kesin bilgi manasında “ilmelyakîn” mertebesi.

Müşahede seviyesinde -yani gözle görür gibi- kesin bilgiye “Aynelyakîn” denilmektedir.

“Hakkal-yakîn” ise, kalbi sezgi, tecrübe ve kanaat-i katiye seviyesinde kesin bilgi manasına gelmektedir.

a-İlmelyakîn: İlim ile yakîn hasıl etmek. Yani, bir şeyin vücudunu emareleriyle bilmek.

b-Aynelyakîn: Göz ile yakîn hasıl etmek. Yani, bir şeyi göz ile görerek bilmek.

c-Hakkalyakîn: Hakikatı ile yakîn hâsıl etmek. Yani, içine girmekle bilmek.

Sevgili Üstadımız Bedîüzzaman Hazretlerinden aldığımız ders ile şu üç kelimeyi şöyle izah ederiz:

Meselâ uzaktan bir duman gördük. Orada bir ateşin yandığını biliriz. İlmelyakîn buna denilir. O dumana yakınlaştık, ateşi gözümüz ile gördük; aynelyakîn buna denilir. Ateşin nuru içine girip derecesini anladık. Hakkalyakîn buna denilir.” [1]

2-Vehbî: Bâzı mânevîyatı kavi hususiyetlere haiz şahsa, hususi olarak Hak Teala tarafından bir hibe-mevhibe olarak ve “ilm-i ledün” olarak da tabir edilen hâfî, bâtın, gaybî/metafizik bir bilgidir. Ledünniyat olarak da tabir........

© Risale Haber