Bir metnin ekonomik ya da finansal program olabilmesi için bir takım hedeflerinin olması ve o hedeflere ulaşılabilmesi için o dönem içinde neler yapılacağının rakamlara, oranlara dayanarak açıklanması gerekir. Bu anlamda mesela bütçe tipik bir programdır. Yılsonunda varılacak bir gider ve gelir toplamı ve bir açık (ya da fazla) hedefi vardır. Giderlerin her bir harcamacı idareye paylaştırılmış ödenekleri, gelirlerin her bir vergi ya da diğer gelir kaleminden ne kadar geleceğinin dökümleri vardır. Açık verilecekse onun ne şekilde karşılanacağı en baştan bellidir. Ve her ay sonunda ne kadar gider yapıldığı, ne kadar gelir toplandığı ne kadar açık ya da fazla verildiği ortaya çıkar, yayınlanır. Eğer hedeften sapmalar ortaya çıkmışsa önlemler alınır. Türkiye’de son yıllarda yaşanan bütün bozulmalara karşın bütçe hala program anlamında tek metindir.

Açıklanan OVP böyle bir şey değil. Mesela yılsonu enflasyonu ya da büyümesi için bir hedef konuyor ama bu hedeflere nasıl, ne yapılarak, sapma olursa ne önlemler alınarak yürüneceğine dair hiçbir somut şey yok. “Gerekli tasarruf önlemleri alınarak” denilmesi bir önlem değildir. Tıpkı bütçede olduğu gibi hangi araçların her ay hangi dozda kullanılacağı açıklanmalıdır ki bir program olsun. “Enflasyonda hedefimiz yüzde 20’dir, bu hedefe ulaşmak için sıkı para ve maliye politikası önlemleri uygulayacağız” dediğiniz zaman bu bir program olmuyor. Yüzde 20 hedefine ulaşmak için mesela faizi, zorunlu karşılıkları, vergileri ilk üç ayda nasıl yöneteceğinizi, Kamu harcamalarında özellikle en üst düzey yönetim kademelerinde görülen israfı nasıl önleyeceğinizi, sonraki üç ayda ne yapacağınızı tek tek açıklarsanız o zaman program olur.

OVP’de reform olarak öngörülen yedi konu yer alıyor: (1) Makroekonomik ve finansal istikrarın kalıcı hale getirilmesi (ortada bir istikrar yok ki kalıcı hale getirilsin. Önce istikrarı sağlamak için ne yapılacak onları anlatmak gerekir.) (2) Kamu mali reformlarının hayata geçirilmesi (hangi kamu mali reformları? Mesela en üst düzey yöneticilerin harcama israfı mı azaltılacak?) (3) Ar-Ge ve yenilikçilik kapasitesinin genişletilmesi (yıllardır aynı hedef yazılır ama hiçbir adım atılmaz, bu söylem süsten öteye gitmez.) (4) Yeşil dijital ekonomiye geçişe yönelik teknolojik dönüşümün sağlanması (ne yapılacak da bu sağlanacak, hangi adımlar hangi zaman dilimlerinde atılacak hiçbiri belli değil.) (5) Beşeri sermayenin güçlendirilmesi ve işgücü piyasasının etkinleştirilmesi (bu eğitim sistemiyle beşeri sermaye güçlendirilemez.) (6) İş ve yatırım ortamının iyileştirilmesine devam edilmesi (bu ortamın iyileştirilmesi için enflasyonun düşürülmesi ve piyasalara karışılmaması gerekir, oysa piyasalara müdahale her geçen gün artıyor.) (7) Ekonomide kayıt dışılığın azaltılması (bunun yapılabilmesi için iki şey gerekli a. Hukukun........

© Para Borsa