Giriş

Bilindiği üzere Gürcistan, Karadeniz’in güneydoğu bölgesinde dolayısıyla güney Kafkasya’da yer alan bir ülkedir. Aynı zamanda Türkiye’nin kuzey doğu komşusu olup Azerbaycan’ın da kuzey batı komşusudur. Bir başka deyişle Türkiye ve Azerbaycan ile komşu olan Gürcistan, bu bağlamda stratejik bir pozisyona sahip bulunmaktadır.

Bölgenin tarihi, antik çağlara kadar dayanmakta olup bu dönemlerde Roma ve Persler arasında farklı çekişmelere sahne olmuştur. M.S. 12-13. Yüzyıllarda, önde gelen hükümdarı Kraliçe Tamar olan Gürcistan Krallığı hüküm sürmüştür. Daha sonra ise önce Timur istilası yaşanmış, takiben Karakoyunlu ve Akkoyunluların etkinliği söz konusu olmuştur. Osmanlıların da özellikle Batum bölgesinde etkinlikleri görülmüştür. Bölgenin bir kısmı19. Yüzyıl başında Rus İmparatorluğu’na katılmış, ancak 19.yüzyıl boyunca bölgede Osmanlı Rus savaşları yaşanmıştır.

1917 Rus ihtilalinden sonra Gürcistan bağımsızlığını kazanmaya çalıştıysa da 1921’de Sovyetler Birliği içinde yer almıştır. 1991’de Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla bağımsızlığını ilan etmiş, ancak iç savaş ve darbeler gibi sorunlu dönemler yaşanmıştır. Halen de, Güney Osetya ve Abhazya gibi sorunlu bölgeleri bulunuyor olsa da ve bazı iç hareketler görülse de ülke varlığını sürdürmektedir.

Yüz ölçümü 70 bin km2 kadar olan ülkede 4 Milyona yaklaşan bir nüfus yaşamaktadır. Çoğunluğu Gürcü olan ülkede farklı etnik gruplar da bulunmaktadır. Bunlar arasında Türkler de yer almaktadır. Kişi başı (nominal) Gayri Safi Yurt İçi Hasıla 5 bin USD mertebesindedir.

Gürcistan NATO ve Avrupa Birliği üyesi olmak istemekte, ancak bu durum Rusya ile ilişkilerini gerginleştirmektedir. Bu bağlamda, Güney Osetya sorunu yaşanmıştır. Buna karşın, Türkiye ve Azerbaycan ile iyi ilişkilerini sürdürmektedir.

Son olarak Gürcistan Başbakanı, Türkiye Cumhurbaşkanı’nın daveti üzerine Mayıs 2024’te Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Görüşmelerde enerji, ticaret ve ulaştırma konuları önde gelen görüşme konuları olarak belirtilmiştir. Ayrıca, güney Kafkasya’da gelinen son durum konusunda fikir alışverişi yapıldığı da ifade edilmiştir.

Burada şunu da belirtmek gerekir ki; geçmiş dönemlerde “Tarihi İpek Yolu” güzergahı üzerinde olan Gürcistan bölgesi, bu bakımdan da önem taşımıştır. Günümüzde de canlandırılmaya çalışılan ve bu konuda hayli yol da alınan “Modern İpek Yolu” projesi içinde de yine tarihte olduğu gibi, ehemmiyetle yer almaktadır.

Bu kapsamda, “Modern İpek Yolu” projesine hizmet eden ve “İpek Demiryolu” olarak nitelenen tren yolu güzergahı üzerinde bulunmaktadır. Söz konusu projenin Bakü-Tiflis-Kars tren yolu bağlamında Gürcistan, geçiş bölgesi olarak yer almaktadır.

Türkiye Gürcistan İlişkilerinin Enerji Politik Önemi

Sovyetlerin 1991 yılında dağılmasını takiben Azerbaycan petrollerinin batıya........

© Önce Vatan