Kıbrıs Barış Harekatı'nın 50. yılı dolayısıyla İstanbul'da Artistanbul "20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı" başlığıyla geniş katılımlı bir etkinlik düzenlendi

50 yıl önce, 20 Temmuz 1974 sabahında, savaş tarihinin “en başarılı hava indirme harekatı” olarak nitelediği bir askeri operasyonla tarihin akışını değiştirmiştik. Bu yıl, haklı bir gururla, “Kıbrıs Barış Harekatı”nın 50’nci yılını kutlamaktayız.

“Kıbrıs Barı Harekatı” Türkiye Cumhuriyeti’nin yurtdışına yönelik ilk askeri operasyonudur; bir şahlanış destanıdır. Türkiye’nin Kıbrıs’a askeri müdahalede bulunduğunu öğrendiğinde, dönemin Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi, “Türkler dünyanın anladığı dilde konuşmaya başladı” demişti. Tarihin her döneminde Türkler, “bıçak kemiğe dayandığında”, düşmanının anlayabileceği dille konuşmayı başarmıştır.

Kıbrıs Türkü’ne yönelik saldırıları önlemek amacıyla, 1964 yılında da yapmayı planladığımız müdahale, dönemin ABD Başkanı Johnson tarafından engellenmişti. Bu olay yakın tarihimizde “Johnson Mektubu” olarak anılır. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Lyndon B. Johnson tarafından dönemin Türkiye Başbakanı İsmet İnönü'ye 5 Haziran 1964 tarihinde gönderilen mektup, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahalesini önlemek amacıyla yazılmış bir ültimatondu. O nedenle bu mektup, “ABD-Türkiye ilişkilerinde yaşanan ilk pürüz” olarak nitelenir. İnönü, bu mektuba tepkisini, ”Yeni bir dünya kurulur, Türkiye de orada yerini bulur” diyerek dile getirmişti.

VE 20 TEMMUZ 1974 SABAHI..

15 Temmuz 1974 sabahı, Yunan cuntasının desteklediği EOKA Lideri Nikos Sampson’ın, Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlamak amacıyla, Enosis hareketi öncülerinden Makarios’a karşı darbe yaptığı ve yönetimi ele geçirdiği haberi Ankara’ya ulaşınca, bu gelişmenin bir askeri müdahaleyi gerektirecek kadar ciddi olduğunu değerlendiren Türkiye hazırlıklara başladı.

Dönemin Başbakanı Ecevit, Londra ve Zürih anlaşmalarından kaynaklanan müdahale hakkımızı kullanmadan önce, diğer garantör devletlerden İngiltere ile görüşmek üzere Londra’ya gitti. İngiliz Başbakanı Harold Wilson, Dışişleri Bakanı James Collaghan ve ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Joseph Sisco ile görüşen Ecevit’in, “birlikte müdahale edelim” teklifi kabul görmedi.

Yıllardır Ada’daki gelişmeleri yakından izleyen Türkiye, bu aşamadan sonra Kıbrıs Türklerini Rumların insafına terkedemezdi. 20 Temmuz şafağında Kıbrıs semaları, uçaklardan “Ya Allah!” diyerek atlayan askerlemizi taşıyan paraşütlerle papatya tarlasına dönüşmüştü. “Bu kadar yürekten çağırma beni; bir gece ansızın gelebilirim” diyen Türk askeri sözünü tutmuştu ve “Türkiye dünyanın anladığı dille konuşmaya başlamıştı”.

BARIŞ HAREKATI’NIN ULUSLARARASI YANSIMALARI

Türkiye’nin 20 Temmuz 1974 sabahı gerçekleştirdiği Kıbrıs Barış Harekatı, Kıbrıs Türklerini EOKA çetesi tarafından katledilmekten kurtardığı gibi, Yunanistan’da 1967’den beri devam eden askeri askeri rejimin sona ermesini, komşunun yeniden demokrasiye kavuşmasını sağlamıştı.

Kıbrıs Barış Harekatı’yla, Rumların Ada’yı Yunanistan’a bağlama düşleri sona ererken, Yunanistan da, “Türkiye’nin Kıbrıs’a asker çıkarmasını önlemediği” gerekçesiyle NATO’dan ayrılmıştı. (Yunanistan, 1982’de yaptığı askeri darbeyle yönetimi ele alan Org. Kenan Evren’in “olur” vermesiyle NATO’ya dönebilmişti.)

Türkiye’nin Kıbrıs’a asker çıkarmasından memnun olmayan ABD, 5 Şubat 1975 tarihinde, 3 yıl sürecek olan silah ambargosu uygulamaya başlamıştı. Türkiye de, ABD’nin ambargo kararına karşılık olarak, 13 Şubat 1975 günü Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin kuruluşunu duyurmuş ve ABD’ye verdiği nota ile, Türkiye-ABD Savunma İşbirliği Anlaşması’nı tek taraflı olarak yürürlükten kaldırmıştı. Bununla da yetinmeyen Türkiye, ülkesindeki bütün........

© Önce Vatan