İlteriş Kutlug Kağan ve İlbilge Hatun'un oğlu olan Bilge Kaan, çok küçük yaşta (8) yaşında babasını yitirince, Göktürk Devleti kağanlığı yapan amcası Kapağan Kağan'ın elinde büyüdü. Daha sonra Göktürk Devleti'nin başına geçen Bilge Kağan, bugüne kadar adını yaşatacak bir ömür yaşayarak tarih sayfasına adını büyük harflerle yazdırmıştır.

Bilge Kağan tarafından yazıldığı bilinen aşağıdaki Türk yasaları, kulaktan kulağa yayılarak günümüze kadar ulaşmıştır.

1- Tengri (yaratan) Tektir..!
2- Her kim ki Tengri’den kut almak dilerse, başkasına yakarmasın…
3- Bir İl, bir Kağan, bir Tengri…
4- Bir kına iki kılıç girmez…
Bir hatun iki er alamaz ve bir budunda iki töre olmaz…Töre tektir…Töre kesin ve keskindir…
***Kim ki töreye uya kutlanır…
***Kim ki töreye kıya katlanır…

5- Kimse töreden üstün değildir… Dirlik ve birlik için töre budur…
6- Bir çoban sürüsünden, bir er ailesinden, bir Kağan budunundan sorulur…
7- Her er eşine, atına, pusatına sahip çıkacak…
8- Ana babaya ve ataya tazim durulacak…
9- Hısmına sarılacak, komşusunu gözetecek…
10- Er kişi yalan söylemeyecek…
11- Mal çalan, mülk çalan misliyle ödeyecek…
Hesabı ya malıyla ya canıyla sorulacak…
12- Kim ki bir ırza musallat olursa, canından olacak…
13- Her kim olursa olsun haksız, aldatıcı iş tutarsa hesabı hemen sorulacak…
14- Cenkten beri duran ya da kaçan tamuya (cehenneme) uçacak…
15- Aman dileyene kılıç üşürülmeyecek, sığınana arka dönülmeyecek…
16- Baş kaldıranın başı alınacak, hak isteyenin hakkı verilecek…
17- Kimse kimseye üstünlük taslamayacak…
Ne ak etin karadan, ne karanın kızıldan, ne kızılın sarıdan farkı olmayacak…
18- Kin ve gururdan uzak olunacak…
19- Mazluma merhamet, zalime azap duyulacak …
20- Zayıfa, yaralıya, çocuğa ve kadına el kaldırılmayacak…
21- Kızı isteyen kağan da olsa, bey de olsa kız istediğine verilecek…
22- Gereksiz yere ağaç kesmeyeceksin. Suyu kirletmeyeceksin.
23- Bilmeyip de bildim demeyeceksin. Bilene danışacaksın.
24- Bugünün işini yarına bırakmayacaksın…
25- Kusur görmeyecek, kusur aramayacaksın…
26- Güçlüyken affet, zayıfken sabret…
27- Yazgına asi olma…
28- Yaptığın iyiliği unut. Yapılan iyiliği unutma…
29- Herkes adaletle iş görecek…
30- Her ne edersen et, yargılanacağını her daim akılda tut…
31- Milletine yaban kalma… İpeğin iyisine, sözün güzeline kanma, onlara boyanma…
32- Kağan odur ki adaleti üstün tutsun, töreyi yaşatsın. Töre yok olursa İl yok olur. İl olmazsa budun kul olur…
33- Ey Türk Oğuz beyleri, ey milletim işitin!!!
” Üstte mavi gök çökmedikçe, altta yağız yer delinmedikçe, senin ilini ve töreni kim bozabilir… ”
Titre ve kendine dön !!!

TÜRK TÖRESİ :Türk kültür yapısının en hassas ve ince dokusunu “Türk töresi” oluşturur.
Töre, tüm ırkları ve dinleri özgürleştiren, bireysel, sosyal ilişkileri düzenleyen, kişisel disiplini otoriteye bağlayan, milli barış, dayanışma ve beraberliği sağlayan bir kültür kurumudur. Türk töresinde her bireyin toplum içindeki yeri, sırası ve görevleri belirli kurallarla belirlenmiştir.

Türk devletlerinin ve ordularının kurumlaşması, hep bu töre esasına göre oluşturulmuştur. Ayrıca töre, toplumun esenliği için dilencilik, ayyaşlık, serserilik, vasıfsızlık, cahillik, tembellik gibi erdemsizliği, toplum dışı ederdi. Göktürk ve Osmanlı devrinde onlar için ıslahhaneler kurulmuştur.
Türk töresinde, devlet ulusu için vardı. Tüm kaynaklar, din, etnik kimlik ayırt etmeksizin tarafsızca, eşit şekilde dağıtırdı. Ne yazık; Bir elin beş parmağı aynı olmadığı gibi, töreye uygun hareket etmeyen birçok sultan vardı. Kutsalların onurunu koruyanlar, dünyanın en zengin ulusu olabilmek için sistemli, disiplinli bir şekilde yeryüzünü ve onların insanlarını tanıyıp emek verenler olduğu gibi, töre dışı hareket eden, yaptığı işte uzman olmayan, içinde yaşadığı cennet coğrafyayı, ailesini, gelecek nesilleri ve toplumu düşünmeyenlerde vardı.

TÜRK TÖRESİNİN KURALLARI

Kural 1-Doğa severlik; Türk boyları içerisinde yaşayan ihtiyarlar, gençler doğa ile bütünleşmiştir. Bitkilere, suya, havaya zarar vermez. Ekolojik dengeye önem verir, sağlam kafa sağlam bedende olur savıyla faydalı yiyeceklerle, doğal ve sağlıklı beslenir. Spor yapar, bedensel güce önem verir.
Kural 2-Kadın........

© Önce Vatan