“21 Ağustos 1922 - Saat on buçukta Konya’dan hareket. Akşehir’e muvasalat (varış). Akşehir’de pek hummalı bir faaliyet var. Cephe karargâhından çıkarken Paşa dedi ki, tam vaktinde, hatta dakikası dakikasına gelmişiz. En kati kararın verilmesi icabeden bir zaman.

“Saat on bir. Erkânıharbiye reisi, ordu kumandanları, cephe kumandanı, süvari kolordusu kumandanı ve Başkumandan içtima ettiler (toplantı yaptılar). Müzakere devam ediyor. Mühim kararlar alınacaktır.

“21 Ağustos 1922 - Bugün Akşehir’deyiz. Akşamki toplantı, taarruz gününün tayini ile neticelendi. Müzakere sırasında müşkülat çıkaranlara kısaca ve sert bir cevap verdi:

“-Harekete inancı olmayanlar istifa etsin. Ben, bütün mesuliyeti üzerime alıyorum!

“Düşmanda da bir hassasiyet var. İki gündür Paşa, Çalıkuşu romanını okuyor. Öyle beğendi ve sevdi ki!

“22 Ağustos 1922 - Bugün de Akşehir’deyiz. Paşa daireden çıkmadı. Akşama kadar Çalıkuşu’nu okudu. Çok memnun oldu, çok takdir etti.

“Herkesten evvel uyanmış, giyinmiş, çadırlar arasında dolaşıyordu. Saat üçte çadırlar arasında bir faaliyet başladı. İnsan sesi yok! Yalnız hareket ve yalnız koşuşma…

“Saat dörde geldiği zaman Başkumandanlık, Erkanıhârbiye-i Umumiye, Garp Cephesi Kumandanlığı karargâhları ata binmiş bulunuyorlardı. Başkumandan en önde gidiyordu. Hareket istikameti, Birinci Ordu’nun tarassut mevkii olan Kocatepe.

“26 Ağustos 1922 - Mühim, hayati bir meseleye karar vermişti. Büyük ekseriyetin muhalefetine rağmen ısrar etmişti. Hatta bu kararını bir bakıma zorla icra ettiriyordu. Maazallah, menfi bir netice, hayatını ve askeri şöhretini mahvedebilirdi.

“Saat beşe çeyrek var. Birdenbire bir top patladı. Bu ilk top, zafer anahtarı olmuştur.”

“Başkumandan, Kocatepe’den Ankara’da Büyük Millet Meclisi’ne, vekâletlere ve diğer cephelere şu telgrafı çekti:

“Bugün 26 Ağustos 1922, saat ondan itibaren tekmil cephede taarruza başlanmıştır. Muvaffakiyet Allah’tandır.”

Atatürk’ün büyük taarruz sırasında Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu romanını okuduğu bilinse de, bunun hangi kritik aşamada olduğu pek bilinmez.

Büyük zaferin arifesinde, en kritik kararların alındığı, yanındaki komutanların karşı çıkmalarına rağmen tarihi değiştirecek bir savaşı başlatma kararı verdiği günlerde vakit........

© Muhalif