Modern tarih, Çin ve Rusya'nın kaderlerini benzer kılmıştır. İki büyük doğu ülkesi önce Batılı ülkelerle mücadelede yenildi. Daha sonra da alternatif arayışı olarak komünizme yöneldi ve iki ülke belli periyodlarla birbirlerine yakın tercihler yaptılar.

1917 yılında Bolşevik Devrimi’ni yapan Rusya, 1940'lı yıllarda Çin'in ünlü komünist lideri Mao'ya yardım ederek bugünkü "Çin Halk Cumhuriyeti'nin" kurulmasına çok önemli bir destek vermişti. Mao'nun başa geçmesiyle Çin ve Sovyetler arasında geniş çerçevede ilişkiler kurulmuştu. Bu iyi ilişkiler 1960'ların sonuna kadar devam etmiş fakat sınır sorunları nedeniyle 60'ların sonucu bahar havası kaybolmuştu.

1969 yılında Damansk sınır bölgesinde her iki taraftan onlarca askerin hayatını kaybettiği çatışma nedeniyle ise iki ülke adeta bir düşmana dönüşmüştü. Bu çatışmayla Çin-Sovyet ilişkileri bozulmuş, Sovyetler Güney Doğu Asya üzerindeki otoritesini kaybetmişti. Çin ise Sovyetlerin ekonomik ve teknolojik yardımlarından mahrum kalmıştı.

Sovyetler’den gelen kaynağı kesilen ve Mao'nun ülkeyi ekonomik felakete sürükleyen "Kültür Devrimi" ve "Büyük Sıçrayış" politikaları nedeniyle Çin'de açlık başlamıştı. Mao'nun ölümünden sonra yaşanan siyasi çalkantılar da bu durumu daha da kötüleştirmişti. Ta ki 1982 yılında iktidara gelen reformist Den Xiaoping keskin politik değişim kararı alana kadar.

Xiaoping ünlü, "Yapacak çok işimiz, kat edecek çok yolumuz ve öğrenecek çok şeyimiz var" diyerek kendinden önceki yöneticileri yol almamakla eleştirmiş ve paradigma değişikliğine işaret ederek, "Eksiklerimizi kabul etmeliyiz, geride kalmış bir ülkeyiz ve Japonya'yı örnek almamız gerekiyor" ifadelerine yer vermiştir.

Xiaoping bundan sonra sıkı reformlara başlamıştı. ABD ve Avrupa ile kredi anlaşmaları yapmış, karma ekonomiye geçmiş, sert ülke içi politikaları yumuşatmıştı. Aldığı finansmanı planlı bir şekilde kullanan Xiaoping yatırımı hedeflemiş ve birkaç yıl sonra reformlarının meyvelerini toplamaya başlamıştı. Çin'de kıtlık sona ermiş, toplama kampları boşalmış, dev fabrikalar, yeni yollar inşa........

© Milli Gazete