Eğitimin fiziki donanım, teknoloji, öğrenci ve öğretmen gibi birçok bileşeni vardır ama en önemli ve vazgeçilmez birleşeni öğretmendir. Peygamber mesleği öğretmenlik, insanlık tarihi kadar eski bir meslektir. Öğretmenler toplumun gizli kahramanlarıdır. Cumhurbaşkanı, vali, imam, sanatçı, esnaf, doktor, hâkim… her kademedeki bireyi yetiştiren, toplumun hamurunu yoğuran öğretmenlerdir. Daha önce öğretmen yetiştirme üzerine yazdığım bir makalede konunun önemi vurgulanmıştım. (1)

Öğretmenlik mesleği bu kadar önemli olduğu halde ülkemizde öğretmen yetiştirme şansa bırakılmıştır. Üniversite adayı istediği bölümü tutturamazsa bari öğretmenlik okuyayım diye tercih yapabiliyor ya da alan dışı başka fakültelerde okuyup öğretmenlik yapanlar var. Hal böyle olunca, öğretmenlik mesleğine hazırlayan kurumların dizaynı da çok önem arz etmektedir. O nedenle bu makalemde geçmişte eğitim fakültelerine de kaynaklık teşkil eden, bu fakültelerinin ilk basamağı olarak çok önemli bir görev ifa etmiş olan, Anadolu öğretmen liselerini ele almaya çalışacağım.

Öğretmen Okulları, öğretmen yetiştirmek üzere ilk defa 16 Mart 1848’de Darülmuallimin adıyla kurulmuştur. 1940 yılında Hasan Ali Yücel’in Maarif Vekâleti zamanında çıkarılan bir kanunla demiryolu güzergâhına yakın noktalara Öğretmen Okulları yapılarak köy çocuklarına okumada fırsat eşitliği sağlanması amaçlanmıştır. 1958-59 senesinde 52 Öğretmen Okulunda okuyan 19 bin öğrencinin u’i köy çocuğudur. Öğretmen Okulları, ülkenin uzak bir köşesinde kaybolup gidecek binlerce yeteneğin; şair, yazar, sanatçı, bilim insanı olarak insanlığa kazandırıldığı eğitim yuvaları olarak önemli bir toplumsal görevi yerine getirmiştir. (2)

Öğretmen okulları yıllar içerisinde isimleri ve çeşitliliği değiştirilmiş, ülkemizin gözbebeği olarak kaliteli insan yetiştirmeye devam etmiştir. Daha lisedeyken ben öğretmen olacağım idealiyle öğretmenlik mesleğine yönlendiren bu okullarımız bakanların, akademisyenlerin, zeki köy çocuklarının yetiştirildiği sosyal eşitliğin sembolü olmuştur. 1976 yılında Eğitim Enstitüleri açılana kadar öğretmen yetiştirmeye devam etmiş, en son Anadolu öğretmen liseleri adıyla eğitim........

© Maarifin Sesi