Bu haftayı İtalya’nın büyüleyici şehirlerinden Floransa’da geçirdim ve Robert Schuman Vakfının düzenlediği, European University of Institute ev sahipliğinde gerçekleştirilen “Yapay zeka ve gazetecilik” adı hızlandırılmış yaz okuluna katıldım.

Son derece ufuk açıcı toplantıların yapıldığı okulda, hayatımıza girdiği kısa sürede büyük etki yaratan, biraz fazla iddialı gibi duyulsada, insanlık tarihini değiştiren yapay zeka meselesi enine boyuna tartışıldı.

Tabii ki bunu gazetecilik bağlamında tartıştık. Ancak konu genel bağlamda da ele alındı.

Geçtiğimiz gün Washington Post’ta çıkan bir makaleye göre, dünyadaki mesleklerin en az yüzde 40’ı yapay zeka devriminden etkilenecek. Bazıları şüphesiz ki kaybolacak, bitecek. Bazıları etkisizleşecek ama bir çoğunun yenilikleri kullanarak gelişeceğini düşünmek daha mantıklı olur.

Gazetecilik de bunlar arasındadır. Önemli olan konuya nasıl bakıldığıdır.

Komplo teorisyenleri, yapay zekanın dünyayı ele geçireceğini, bizi de köle yapacağını söylemektedirler.

Her gelişmenin sonunu distopik bir dünyada köleleşmiş insan olarak hayal eden bu akılların esas sıkıntısı bilgisizliktir.

Çünkü insan konular hakkında bilgi temelli olmadığı zaman komplo üretir.

Normal ve sağlıklı bir akıl bunu her gün yüzlerce kez yapar. Ancak normal olmayan şey, aklın ürettiği şeylere gerçekmiş gibi inanıp, savunmaktır. Bunu önlemenin yegane yolu da konu hakkında bilgi sahibi olup, fact-checking yapmaktır. Gazeteciliğin mantığı da böyle yürür.

Yoksa iş her sabah elimize ulaşan KKTC basın özetlerine dönüşür. Konumuzla çok ilintili değil ama elimde olsa KKTC’de yayın yapan ya da yaptığını zanneden gazetemsi şeylerin hemen hemen tümünü kapatırım.

Çünkü bunlara baktığımda gördüğüm korkunç cahillik beni her sabah çılgına çevirmektedir. Bunların şekillendirdiği KKTC kamuoyu da cahillik içinde yüzmektedir. Ağır konuşuyorum, biliyorum ama umurumda değildir.

Ancak biz konumuza dönecek olursak, yapay zeka denilen müthiş icat bizi nelere götürecek, esasen bunu konuşmalıyız.

Ben ilk günden beri olaylara ‘efendi-köle’ diyalektiği bağlamında bakmaktayım. Olaylar derken, insan-yapay zeka ilişkisinden bahsediyorum.

İnsanlık tarihinin en önemli filozoflarından olan Alman felsefeci Hegel'in ortaya attığı "Efendi-Köle Diyalektiği", onun "Tin'in Fenomenolojisi" adlı eserinde yer alır ve insan bilincinin gelişim sürecini açıklamak için kullandığı bir metafordur.

Bu diyalektik, iki bilinç........

© Kıbrıs Postası