Zoila Augusta Emperatriz Chávarri del Castillo bilinen ismiyle Yma Sumac 10 Eylül 1922’de Ichocán, Cajamarca, Peru’da doğdu. 50’li yıllarda egzotika müziğinin en ünlü temsilcilerinden birisiydi. “Egzotika”, Latin, Afrika veya Polinezya ritimleri veya kabile sesine sahip ilahiler veya şarkılarla zenginleştirilmiş, orkestra veya salon enstrümantasyonuna sahip, çoğunlukla enstrümantal bir pop müzik biçimi olarak tanımlanıyordu.

Ülkemizde çok da tanınmayan oysa dünya ölçeğinde plakları en çok satan divalardan birisi olan Smac, sesi “dört oktavın çok üzerinde” olduğu söylenen hatta bazen beş oktavı bile kapsadığı iddia edilen ikonik bir müzik neferiydi.

Kendisiyle 1950 senesinde çıkarmış olduğu albüm olan “Voice Of The Xtabay” ile tanışmıştım. 20. Yüzyılın ortalarına damga vuran bir kadın sesi olarak uluslararası tüm etnik müzik tarzlarının birleşimini sunan, bu gizemli müzik türünü başlatmış, 5 oktava kadar çıkacak sesiyle şarkılarını seslendiren Perulu Yma Sumac’tı.

Peru’dan Los Angeles’a ses aralığı keşfedilerek getirilmiş bu kadın senelerce sürecek haklı şöhretine de yine Voice of Xtabay albümüyle ulaşacaktı zira albüm onun sesinin ve sanatının olağanüstü bir deliliydi.

Albüm sofistike bir gong sesiyle içine girilen Taita inty isimli şarkıyla başlıyordu. Şarkının binlerce yıllık bir İnka İlahisi olduğu söylenir. Devamında da yeni formlara büründürülmüş geleneksel Peru şarkılarıyla birlikte tiz seslerden, adeta cam kırılacak düzeyde tizleşen koloraturaya sıçrayan operatik seslerle donanmış bir şölendir albüm.

Smac’ın otobiyografisini de yazan müzik yazarı Nicholas Limansky Smac’ın müziği için şöyle bir tanım getiriyor. “Geleneksel Peru müziğini aldı,........

© Karar