Birkaç gün önce IMF’nin (International Monetary Fund: Uluslararası Para Fonu) internet sayfasında “Rethinking My Economics” (İktisadımı Yeniden Düşünmek) başlıklı bir makale gördüm; 2015 yılında ekonomi alanında Nobel Ödülü alan ABD’li iktisatçı Prof. Angus Deaton yenilerde yayımlanmış. Deaton bu kısa yazısında ahlaksız (ahlak ilkelerini hesaba katmayan) bir iktisat eğitimi ve düşüncesinin ortaya çıkardığı insanî problemlerden bazı örnekler vermiş, sebeplerini analiz etmiş. Yazar, “Şartlar geliştikçe kişinin görüşlerini sorgulaması iyi bir şey olabilir” başlığı altında, söze, ekonomi biliminin çok şey başardığını, meslektaşlarının iktisat alanında çok şey bildiklerini belirterek başlıyor. Hemen arkasından da iktisatçılar olarak “bugün bir kargaşa içinde” olduklarını, finansal piyasaların etkinliğine aşırı derecede inanmaları yüzünden mali krizlere katkıda bulunmuş olabileceklerini itiraf ediyor.

Tabii ki bunlar teknik konular; değerlendirmek de uzmanlarına düşer. Yazar, iktisatçılar olarak ahlâkî meselelerle ilgili büyük yanlışlar yaptıklarını yazıyor. Ben onlar üzerinde duracağım.

***

Angus Deaton, “yaygın hale gelen yolsuzluk iddiaları”ndan söz ederek bunlar üzerinde durmayacağını söylüyor. Yine de “Son yarım yüzyılda büyük bir refaha kavuşan iktisatçılar, şu anda işlediği şekliyle kapitalizmden çıkar sağlamakla suçlanabilirler” diyerek bir meslekî özeleştiri yapıyor.

Bu ifadeden de anlaşılacağı üzere, yazarın asıl meslekî özeleştirisi ahlaka dairdir. Bu konuda, “Adam Smith ve Karl........

© Karar