Helikopter kazası olduğunda İran aşırı muhafazakarların kontrolündeydi. Genelde reformcuların kazandığı meclis seçimlerini dahi muhafazakarlar kazanmıştı. Dini lider; devlet başkanı, hükümet üyeleri ve milletvekilleriyle karşılaştırıldığında ılımlı kalıyordu. Böyle bir ekibin başta ABD olmak üzere Batı ülkeleriyle müzakere sürecini yürütmesi mümkün değildi. Nitekim Biden’in çok istekli olmasına, dini liderin defaten nükleer silahların İslam’a aykırı olduğunu açıklamasına ve tarafların Obama döneminde imzalanan anlaşmanın getirdiği kriterlerde mutabık olmasına rağmen görüşmelerde hiçbir ilerleme kaydedilemedi.

Helikopter kazasıyla başlayan süreç her şeyi değiştirdi. İran’da kimlerin cumhurbaşkanı adayı olabileceğine karar veren Anayasayı Koruma Konseyi, aldığı kararlarla ilgili hiçbir sebep göstermez, hatta tamamen keyfi hareket edebilir. Örneğin Konsey, 23 yıl Uzmanlar Meclisinde (Dini lideri seçen meclis) üye ve başkan olarak ve 8 yıl cumhurbaşkanı olarak görev yapan Ruhaniyi, yeniden Uzmanlar Meclisine aday adayı olduğunda yeterli ehliyette olmadığı gerekçesiyle veto etti.

Konsey önceki seçimlerde başta Pezeşkiyan olmak üzere sevilen hiçbir reformistin adaylığına vize vermeyince seçimleri radikal muhafazakar Reisi kazandı. (Reformist deyince aklınıza benzer fikirlere sahip insanlar topluluğu gelmesin. Rejimin reforma tabi tutulması gerektiğini düşünen İslamcılar, komünistler, Türk milliyetçileri ve bölücüler bu başlık altında değerlendiriliyor.) Bu sefer Konsey farklı bir strateji izledi. Pezeşkiyan dışındaki reformistler veto edilerek, reformist oyların bölünmemesi sağlandı. Pezeşkiyan radikal. Sünnilere ayrımcılık yapıldığını söyleyen, zorunlu başörtüsü uygulamasına açıktan karşı çıkan ve ‘’Evimde ailemle sadece Türkçe konuşurum, Türk olduğum için gurur duyuyorum.’’ diyen bir başka reformist yok.

Konsey, Pezeşkiyan’ı tek reformist aday yapmakla yetinmedi. Halkta karşılığı olan muhafazakar siyasetçileri de veto etti. Mesela Ali Laricani; Meclis Başkanlığı yapmış, rejim........

© Habererk