Anayasalarımızı, 1921, 1924, 1961 ve 1982 yıllarıyla anarız genellikle; 20 Ocak, 20 Nisan, 9 Temmuz, 7 Kasım tarihleriyle değil.

“1924 Anayasası” deriz; ama 20 Nisan 1924 tarihini pek az kullanırız. Oysa bir ulusun ortak belleğinin temel taşları olan büyük belgeler, tarihleri ile anılır.

Tıpkı, 23 Nisan 2020, 20 Ocak 2021, 24 Temmuz 2023 ve 29 Ekim 2023’ün, sırasıyla TBMM, 1921 Anayasası, Lozan Barış Antlaşması ve Türkiye Cumhuriyeti 100. Yılları olarak kutlandığı gibi 20 Nisan 2024 de, Cumhuriyet anayasacılığının yüzyılı olarak kutlanmalı.

Bu önem, Anayasa metnine indirgenemez. İçerik, her anayasa gibi tartışılabilir; ama önemli olan, konuya anayasal zaman ekseniyle yaklaşmak. Şöyle ki; itici güçleri açısından 1924 Anayasası ve 1924 sonrası yüzyıllık dönemi tartışma ötesinde Cumhuriyet’in 2. yüzyılı Türkiyesi için nasıl bir anayasal gelecek?

Soruya yanıt, anayasacılık ortak paydalarında: “ulusal egemenlik temelinde demokratik ve laik hukuk Devleti.”

1924 Anayasası, siyasal iktidarın seçimler yoluyla el değiştirdiği bir demokratik süreci yansıtır.

1961 Anayasası, özgürlükçü ve demokratik anayasacılığın zirve yaptığı bir dönem ile örtüşür.

1982 Anayasası’nda 1987 ve 2004 arasındaki değişiklikler, hukuk devleti onarımına denk düşer.

2007-2017 değişiklikleri,........

© Gazete Pencere