“Hepimiz kanımızda sosyalizm mirasından bir parça taşıyoruz!” desek ne düşünürsünüz? Kuşkusuz bu ifadeler kulağa abartılı, süslü ve ajitatif geliyor. Ancak bu bir metafor değil. Bugün zorunlu aşı takvimi kapsamındaki çocuk felci (polio) aşısı, Sovyet bilim insanlarının çabasıyla yaygınlaştı. Yani Sovyetler Birliği’nin alametifarikalarından kamu sağlığı sistemi, sadece tüm yurttaşlarına ücretsiz hizmet sağlamakla kalmadı, aynı zamanda tüm dünya çocuklarına bir armağan bıraktı.

Hikayemizin kahramanı Sovyet Bilim İnsanı Mikhail Çumakov (1909-1993). Tıpkı ‘kanımızdaki sosyalizm’ gibi ‘kahraman’ ifadesi de Çumakov için mübalağa sayılmaz. Onun sayesinde çocuk felci aşısı yaygın olarak dünyada uygulanmaya başlandı. Bu bile başlı başına ‘kahraman’ demek için yeterli olsa da o, yaptığı fedakarlıklar ile bilim tarihine geçer. İnsanlığın hayatını değiştirecek çalışmaları sırasında kolunu feda etmek zorunda kalan bir hekimdir.

Bir baytarın oğlu olarak, köyde dünyaya gelir. Ekim Devrimi ile birlikte kendi potansiyelini gerçekleştirme fırsatı bulur ve doktor olur. O yıllarda Sovyetler Birliği’nin en doğusundaki Uzak Asya bölgelerini kasıp kavuran ölümcül kene hastalıkları ile mücadele ve teşhiste öncü rolü oynayan ekipte yer alır. Ardından Kırım Kongo kanamalı ateşi (KKKA) hastalığı ile mücadelede büyük başarılara imza atar. Çumakov, keneyle geçen ensefalit (TBE) üzerine çalışırken virüsten etkilenen bilim insanlarındandır. Hatta bu sebeple felç geçirerek sağ kolunu kaybeder. Yine de halk sağlığı çalışmalarına devam eder. Kırım’daki vakaların kenelerle ilişkisini ortaya çıkartır.

Sonraki yıllarda Çumakov, kendi gibi bir virolog bilim insanı olan eşi Marina Voroşilova ile birlikte Moskova’da bir araştırma merkezinde çocuk felci üzerine çalışmalar yapmaya başlar. Bu sırada yolu ABD’li meslektaşı ile kesişir: Albert Sabin. ABD’de 1950’lerde artan çocuk felci vakaları ile birlikte Sabin, ağızdan........

© Evrensel