Seksen sekiz binden fazla kişinin katıldığı COP28 bugüne kadar yapılan iklim zirvelerinin en büyüğü oldu. Zirvede uzun müzakereler sonucunda 200’e yakın ülke ‘fosil yakıtlardan uzaklaşılması’ konusunda anlaşmaya vardı.

Sonuç metninin 28. maddesinde yer alan bu ifadeyi tarihi bir ilerleme olarak nitelendirenler olduğu gibi, yetersiz bulanlarda oldu…

Alınan karar önemli bir adım olmakla birlikte iklim yıkımının günümüzde geldiği boyut dikkate alındığında kararın yetersiz olduğu/olacağı çok açıktır. Zira uzmanlar yeni yapılan araştırmalara göre Paris Anlaşması’nda belirlenen küresel ısınmayı 1.5°C ile sınırlama hedefinin sağlanabilmesi için dünyanın yalnızca altı yılı kaldığını söylüyor. Önümüzdeki yıllar böylesine önemliyken net tarihler belirtilerek ‘aşamalı olarak çıkmak‘ yerine sadece ‘uzaklaşma’ konusunda anlaşmaya varılmış olması iklim değişikliğiyle mücadeleye önemli bir katkı sunamayacaktır. Ancak düşmanın adının belirlenmiş olması önemlidir ve gelecek COP’lar açısından ümit verici bir gelişmedir.

Şunu da belirtmek gerekir ki, bu gelişme aslında sonuç metni altında imzası olan liderlerin değil, bu konuda herkesten daha çok emek veren milyonlarca küresel iklim aktivistinin başarısıdır.

Nitekim COP28 müzakerelerinde de fosil yakıt lobisi ile iklim hareketi arasında zaman zaman büyük gerginlik ve çatışmalar yaşandı. Aslında zirvenin ev sahipliği dünyada en büyük petrol ihracatçısı olan devletlerden birine bırakıldığı gün bunun böyle olacağı tahmin edilmeliydi. Üstelik bu yetmezmiş gibi zirvenin başkanlığına da bir petrol şirketinin CEO’su olan Sultan Ahmet Al Jaber getirildi. Oysa bu kişi zirve öncesinde fosil yakıtlardan çıkmayı mağara devrine dönmek olarak nitelendirdiğini açıkça belirtmişti.

Nitekim Al Jaber, COP 28’in ana gündemini küresel durum değerlendirmesi, kayıp ve zarar fonu ve enerji dönüşümü başlıkları oluşturduğu halde, bu ana başlıklar üzerinden gitmek yerine zirvenin ilk günlerinde iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıt üretimine dokunmayan küçük kazanımları peş peşe duyurarak zirve boyunca dikkatleri fosil yakıtlardan uzaklaştırmaya çalıştı.

Zirvede fosil yakıtlarla ilgili en büyük baskı ise, her zamanki gibi yine ABD’den, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nden (OPEC) ve dünyanın en büyük petrol üreticisi olan Suudi Arabistan’dan geldi.

OPEC KENDİ AYAĞINA SIKTI

OPEC üyesi ülkeler, zirvede fosil yakıtlar yerine sürekli fosil yakıt kaynaklı emisyonlardan ve karbon yakalama teknolojilerinden bahsederek zaman kaybına neden oldu. Ancak daha sonra bunun OPEC’in üyelerine; ‘fosil yakıtları hedef alan her şeye aktif olarak karşı çıkın, konuyu başka alanlara çekerek zaman kazanın’ yönünde gönderdiği bir mektuptan kaynaklandığı anlaşıldı. Güzel olan şu ki, bu mektuba duyulan kızgınlık devletlerin nihai kararını etkiledi ve ‘fosil yakıtlardan uzaklaşma’ ifadesinin sonuç metnine girmesine katkı sağladı. Umarım bu karar COP29’da “fosil yakıtların aşamalı olarak terk edilmesi” yönünde iklim değişikliği ile mücadeleye katkı sunabilecek bir karara dönüşür.

Ayrıca........

© Enpolitik