Ahmet Arslan

CPA, MBA

Son günlerde belediye mallarının belediyelerin özellikle sosyal güvenlik prim borçları dolayısıyla haczedildiğine ilişkin haberler çıkmaktadır.

Devletten alacaklı olan her gerçek veya tüzel kişinin alacağının zamanında ödenmemesi nedeniyle icra yoluna başvurma hakkı bulunmakla birlikte icra hukukumuzda devlet mallarının hacz edilemezliği kuralı bulunmaktadır. Bununla birlikte, söz konusu hacz edilemezlik kuralı tüm devlet mallarını kapsamadığı gibi özel düzenlemeler gereğince de belediyelerin haciz kapsamına sokulamayacak birçok malvarlığı türü bulunmaktadır.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun “Haczi Caiz Olmayan Mallar ve Haklar” başlıklı 82’nci maddesinde “Devletin malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar” da haczedilemez mallar arasında sayılmıştır.

Kamu idarelerinin vergi, resim, harç, idari para cezası ve sosyal güvenlik prim alacakları ise 6813 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında cebren tahsil edilmekte olup, söz konusu kanunun “Haczedilemiyecek mallar” başlıklı 70. maddesinde; “233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları, bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve mahalli idarelerin malları hariç olmak üzere Devlet malları ile hususi kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar” da sayılmıştır.

Dolayısıyla, gerek 2004 sayılı Kanun gerekse 6183 sayılı Kanun’a göre devlet malları ve özel kanunlarında haczi yasal olarak mümkün olmadığı belirtilen malların haczi mümkün değildir.

Bu durumda ilk olarak devlet mallarının kapsamının belirlenmesi gerekmektedir.

İlgili mevzuat ile Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay’ın birbiriyle ilintili kararlarına göre; devlet malları sadece 5018 sayılı Kanun’a göre kanuna ekli (I) sayılı cetvelde sayılan genel bütçeli kamu idarelerine ait malları kapsamaktadır. Bu bağlamda, söz konusu cetvelde sayılmadığı için belediyeler genel bütçe (Devlet) kavramı kapsamı dışında bulunmaktadır. Bu nedenle, belediyeler kanunlarda ve yargı içtihatlarında belirtilen Devlet kavramı kapsamı dışında yer aldığından bunların malları da devlet malları kapsamında değildir. Zaten, 6183 sayılı Kanun’un yukarıda zikredilen maddesinde de “mahalli idarelerin malları hariç olmak üzere Devlet malları” ibaresi bulunmaktadır.

Dolayısıyla, belediyelerin mallarının haczedilip edilmeyeceğinin 2004 sayılı Kanun ile 6183 sayılı........

© Ekonomim