Küreselleşmenin farklı tanımları var. Ancak en önemli tanımı şu: küreselleşme finansal serbestleşmedir. Bunun yarattığı en önemli sonucu da dünyada borç stokunun artması.

Küreselleşme her daima vardı, ancak dünyayı çepeçevre sarması 1990 yılında SSCB’nin çökmesi sonrası başladı. Sermaye hareketlerinin önündeki engellerin kalkması sonrası doğrudan sermayenin yanında portföy yatırımı yoluyla finansal sermaye de dünyayı avucuna aldı. Sonuç olarak 2024 yılı ilk çeyrek sonu itibariyle küresel borç stoku 315,1 trilyon dolara yükseldi.

Bu borcun 205,9 trilyon dolarlık kısmı gelişmiş ülkelere 101,9 trilyon dolarlık kısmı da gelişmekte olan (kibarcası yükselen ekonomiler) ülkelere ait. IIF’nin Mayıs 2024 raporuna göre borç stokunun 59,1 trilyon doları hanehalkına, 94,1 trilyon doları reel sektöre, 91,4 trilyon doları devlete ve 70,4 trilyon dolarlık kısmı da finansal sektöre ait.

Borç süper döngüsünü yaratan dengesizliklerin artmasının arkasında iki ana güç var: varsılların (zenginlerin) tasarruf bolluğu ve bunun bir sonucu olarak küresel tasarruf bolluğu. Varsılların tasarruf bolluğu artan gelir ve servet eşitsizliğinin bir sonucu. Harcanabilir gelirin en varsıllara (en üst yüzde 1) giden payı 1980'den bu yana istikrarlı bir şekilde artıyor. Varsıllar da harcanabilir gelirlerinin çok daha yüksek bir kısmını tasarruf etme eğiliminde olduğundan, artan eşitsizlik, büyük miktarda tasarruf fazlasının birikmesine yol açmakta.

Tasarruf fazlasına sahip ülkeler verdikleri borçlar sayesinde küresel gelirden daha büyük bir pay elde etmekteler. Bu dengesizlik sonucunda küresel borç döngüsünü finanse eden mali karlar da artmakta. Üstelik bu döngü yatırımları finanse etmemekte. Örneğin, son kırk yılda toplam borcun GSYH'ye oranı iki........

© Ekonomim