Dünya sanat piyasası 2023 yılını nasıl geçirdi? Sorunun cevabını Art Basel ve UBS Global Sanat Raporu 2023 ile çevirim içi müzayede ve sanat platformu Artsy’de buldum.

Sanatseverlere önemli bir not.

UBS Sanat Raporu çok daha kapsamlı olmakla birlikte 2009 yılında hayata geçen Artsy’nin 2022 yılıyla karşılaştırmalı bilgileri ve analizleriyle çok daha dinamik.

2023 sanat piyasası Artsy’nin verilerine göre 2022’nin gerisinde kaldı.

2022 yılında sanat piyasasında el değiştiren en zirvedeki100 eser 4.1 milyar dolar iken bu rakam 2023 yılında 2.4 milyar dolar.

Sotheby’s, Christie’se gibi müzayede evlerinin yılın ilk altı ayında zaten yüzde 18’lik bir düşüş kaydetmişti.

2023 yılının en pahalı sanatçıları arasında Pablo Picasso birinci sırada.

Picasso’nun ‘Saatli Kadın’ tablosu 139 milyon 363 bin 500 dolara alıcı buldu.

En pahalı ikinci sanatçı ise ‘Yelpazeli Kadın’ eseri 106 milyon 756 bin 354 dolara satılan Gustav Klimt

CLAUDE MONET VE JEAN MICHEL BASQUIAT

Ardından sırasıyla 74 milyon dolara satılan ‘Nilüferli Havuz’un ressamı Claude Monet, 67 milyon 110 bin dolara satılan ‘El Gran Espectaculo’ ressamı Jean Michel Basquiat geliyor.

En pahalı sanatçılar listesinde ikinci kez gördüğümüz sanatçı Gustav Klimt’in eseri ‘İnsel im Attersee’ 53 milyon 188 bin 500 dolara alıcı buldu.

İngiliz sanatçı Francis Bacon’ın ‘Hareket Halindeki Figürü’ 52 milyon 160 bin dolar, Richard Diebenkorn’un ‘Bir Leningrad Gezisi’nin Anıları’ eseri 46 milyon 420 bin dolar, Mark Rothko’nun ‘İsimsiz’ eseri 46 bin 410 bin dolar, Kandisky’nin ‘Murnau mit Kirche II’ eseri 44 milyon 758 bin 691 dolara, Henri Rousseau’nun ‘Flamingolar’ tablosu 43 milyon 535 bin dolara satıldı.

Yukarıda saydığım 2023 yılının en pahalı sanatçıları, 20.yüzyıla damgalarını vurmuş isimler.

KADIN SANATÇILAR

Artsy’nin listesinde “ultra çağdaş sanatçılar” adı altında, 1975 sonrası dünyaya gelen sanatçıların listesi var.

Listenin en başındaki sanatçı 27 yaşındaki Çinli kadın sanatçı Yuan Fang.

Eserlerinin fiyatı 10 bin dolar ile 89 bin dolar arasında değişen Yuan Fang ve benzeri genç sanatçılar için sanat piyasasındaki talepler giderek artıyor.

Bu nokta da kadın sanatçı ayırımı yapmalı mı yapmamalı sorusunu bir yana bırakıyorum.

Zira önümdeki listede bal gibi ayırım yapılmış.

Şöyle ki 1985 sonrası doğan sanatçıların yer aldığı en önemli 50 müzayede sonuçlarına göre kadın sanatçılar erkek sanatçıların önüne geçmiş.

Genç kadın sanatçıların müzayedelerde erkeklerin önüne geçmeleri ya da eşitlenmeleri giderek yükselen bir eğilim.

Öte yandan daha ağır top müzayedelerde de kadınlar lehine bir kıpırdanma söz konusu.

İlk kez 2023 yılında zirvedeki en pahalı 50 eser arasında ilk kez üç kadına ait eserler yer alıyor:

Louise Bourgeois, Georgia O’Keefe ve Joan Mitchell.

Louise Bourgeois’nın 1996 yılında yaptığı ‘Örümcek’ adlı eseri 32 milyon 800 bin dolara alıcı buluyor.

GLOBAL ÖLÇEKTE SES GETİRENLER

Bu yıl Las Vegas’tan Tokyo’ya dünyanın önde gelen pek çok merkezinde sanat etkinleriyle yer alan medya sanatçısı Refik Anadol 2023 yılının en etkili 10 sanatçısı arasında seçildi.

Veri tabanında 1 milyon fazla eser ve 100 binden fazla sanatçısı olan çevrim içi çağdaş sanat platformu Artsy’ye göre, 2023 yılına ses getiren işleriyle, aktivizmleriyle damgalarını vuran sanatçılar sırasıyla şöyle: Objektifini sıklıkla marjinal yaşamlara, uyuşturucu bağımlılarına, şiddet gören kadınla çeviren Amerikalı fotoğraf sanatçısı Nan Goldin.

Çalışmalarını New York, Paris, Londra’da sürdüren Nan Goldin, müzelere bağışlarıyla bilinen, ancak ürettikleri ilacın bağımlılık yaptığı ve ölümlere yol açtığı ortaya çıkan ünlü Sackler ailesine karşı sürdürdüğü mücadeleyle biliniyor. Goldin’in başını çektiği kampanya neticesinde, Metropolitan Müzesi, Louvre Müzesi, Victoria&Albert Müzesi gibi kurumlar Sackler ailesinin sponsorluklarını artık kabul etmedikleri gibi, isimlerini de galerilerden sildiler.

Goldin’in Sackler ailesine karşı kıyasıya sürdürdüğü mücadele yönetmen Laura Poitras’ın Altın Arslan kazanan belgeseline konu olmuştu.

Listedeki ikinci isim birkaç yıl önce Sabancı Müzesi’nde tanışma fırsatını bulduğum performans sanatçısı Marina Abramovic.

Londra’da Royal Academy’nin 255 yıllık tarihinde, solo bir retrospektifine yer verdiği ilk kadın sanatçı........

© Ekonomim