Geçen haftaki yazımda “Adettendir; yılın ilk yazılarında yeni yıl için dilekler bildirilir. Ben de bu geleneğe uyacağım. Bu yıl ülkemiz için sadece iki hayati konuda dilekte bulunacağım” demiştim ve eğitim konusuna değinmiştim. Bu hafta da ikinci hayati konu olan hukuktan söz edeceğim.

Hukuk ve hukuk devleti

Anayasamızın 2. maddesi şöyle der: “Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.” Başlangıçta belirtilen temel ilkelerin büyük bölümünde de hukuk devletinde bulunması gereken nitelikler sıralanmaktadır. Peki, hukuk nedir? Hukuk devletinde bulunması gereken nitelikler nelerdir?

Hukuk, bir toplumda geçerli olan yazılı veya yazısız kurallar, normlar, düzenlemeler ve yasalar sistemidir. Bu sistem, bireylerin davranışlarını düzenler, ilişkilerini belirler, toplumsal düzeni sağlar.

Hukuk devleti, devletin hukuka bağlılığını, hukukun üstünlüğünü ve bireylerin haklarını koruma amacını taşıyan bir yönetim biçimini ifade eder.

Hukukun üstünlüğü

Belki hukukun üstünlüğü, sadece yargıçların ve avukatların uğraş alanlarındaki, sadece onları ilgilendiren bir konu olarak görülürdü. Ancak hukukun üstünlüğü toplumun her kesimini ilgilendiren hayati bir konudur.

Hukukun üstünlüğü neyi sağlar? Hukukun üstünlüğü, toplumun adil, güvenli ve özgür bir şekilde işleyebilmesi için temel bir gerekliliktir. Herkesin yasalar önünde eşit olduğu bir ülkede adaletin sağlanması daha mümkün olur. Hukukun üstünlüğü, toplumda istikrar ve güvenlik sağlar. Hukukun üstünlüğü, keyfi kararların ve otoriter uygulamaların önüne geçer. Devlet görevlilerinin yetkilerinin sınırları belirlenmiş olur ve bu da kötüye kullanımı engeller. Hukukun üstünlüğü, keyfi kararların ve otoriter uygulamaların önüne geçer. Hukukun üstünlüğü, demokratik kurumların etkinliğini ve toplumun katılımını artırarak demokratik sürecin işlemesini destekler. Bireylerin temel hakları korunur.

Hukukun üstünlüğü endeksi

Dünya Adalet Projesi (The World Justice Project) disiplinlerarası bağımsız bir organizasyondur. Bu kuruluş 2012 yılından beri her yıl ülkelerin hukukun üstünlüğüne ne kadar........

© Ekonomim