Türkiye İstatistik Kurumu, eylül ayı verilerini açıklarken TÜFE’yi oluşturan maddelerin grup olarak yer aldığı 5’li kodların çoğunda tanım değişikliğine gitti. Bu değişikliklerin neleri kapsadığını detaylı olarak anlatacağım.

Ama önce şu iki soruya yanıt aradığımı vurgulamam gerek:

■ Birincisi, TÜİK bu değişikliğe neden ihtiyaç duydu?

■ İkincisi, TÜİK Eurostat’a uygun hesaplama yapmak durumunda olduğuna göre böyle bir değişikliğe gidebilir miydi?

Bu köşede ilk olarak 8 Temmuz’daki yazımda dile getirmiştim. TÜİK’in TÜFE’yi hesaplarken hangi fiyatlardan yola çıktığını yazmış ve seçtiğim bazı mal ve hizmetlerin fiyatını aktarmıştım. Madde fiyatlarına daha sonra 6 Ağustos’ta bir kez daha yer vermiştim.

O günlerde özellikle bazı fiyatlar büyük tartışmalara yol açmış ve gerçekçi bulunmamıştı. Çünkü gerçekçi değildi.

Yoğun tartışma doğuran fiyatların başında da uzman doktor muayene ücreti geliyordu. Bu ücret haziran ayı için 33.69 lira, temmuz için 34.03 lira, ağustos için 34.16 lira, eylül için de 34.26 lira olarak dikkate alındı.

8 Temmuz’daki ilk yazımda da belirtmiştim; bu tutar listede her ne kadar uzman doktor muayene ücreti olarak yer alıyorsa da, tek başına muayenehane ücretini göstermiyordu. Muayenehane ücreti, özel hastanedeki muayene ücreti, devlet hastanelerinde hiç ödeme yapılmadan olunan muayenenin ortalaması hesaplanıyordu. Daha sonra TÜİK’in yaptığı açıklamada bu kaleme ilaç katkı payının dahil olduğunu da öğrendik.

Bu hesap kabaca şöyle yapılıyordu:

Örneğin 100 kişinin doktora gittiğini varsayalım. Bunların yalnızca biri muayenehaneye gidiyor ve diyelim 3.500 lira ödüyor. Diğer 99 kişi devlet hastanesine gidip bedava muayene oluyor. Bu 100 kişinin ödediği para 3.500 lira, dolayısıyla kişi başına ödenen tutar 35 lira. Mantık bu!

Bugünkü konumuz doktor muayene ücreti değil tabii ki. Konumuz, TÜİK’in TÜFE kapsamından bu tanımı cımbızla çekip alması, yok etmesi. Şimdi bakın TÜİK’in verilerine “uzman doktor ücreti” diye bir kalem yok.

Peki onun yerine ne var? Tanım, eylülle birlikte şöyle değişti:

“Ayakta tedavi hizmetleri (muayene ücreti, muayene katkı payı........

© Ekonomim