Geçici vergi ile ilgili ilk yasal düzenleme öncesinde gelir vergisinde ve kurumlar vergisinde kazançlar yıllık beyanname ile ertesi yıl beyan dönemlerinde beyan edilmekte ve vergisi iki taksit olarak ödenmekte idi. Özellikle enflasyonun yüksek oranlara çıktığı yıllarda tahsil edilen vergiler önemli ölçüde değer kaybına uğramaktaydı.

Bu durumu dikkate alan Gelir İdaresi mükelleflerce yıl içinde elde edilen gelirlerin ertesi yıla kalmadan yılı içinde vergisinin bir kısmının peşin olarak tahsil edilmesi için yasal düzenleme yapılması gereğini kanun koyucuya iletmiştir. Bu ihtiyacı dikkate alan TBMM tarafından Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarında gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Önce peşin vergi sonrasında bunu yerine aynı mahiyette Gelir Vergisi Kanunu’nun Mükerrer 120.nci maddesinde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32.nci maddesinde geçici vergiye ilişkin gerekli düzenlemeler yapılmıştır.

Geçici vergi uygulaması yapısı gereği gelir idaresinde, vergi mükelleflerinde ve muhasebe ve mali müşavirlik işlerinde ek külfetler getirmiştir.

Geçici verginin ödenmesi mükellefler açısından finansal bir yük oluşturmakla birlikte, hesaplanması, beyanı, denetimi gibi takip edilmesi gereken işler bakımından da şirketlerin muhasebe elemanları ve bağımsız meslek mensupları için ek yük oluşturmaktadır. Meslek mensubu denildiğinde, SMMM ve YMM ler bir bütün olarak dikkate alınmaktadır. Dolayısıyla geçici vergi konusu masaya yatırılırken bir sacayağı şeklinde mükellefler, meslek mensupları ,bağımsız denetçiler ve idare açısından sorunu değerlendirmek gerekir.

İdare açısından konuya bakıldığında gelirin elde edildiği dönemde vergilendirilmesini gerçekleştirilmesi suretiyle vergi gelirlerinin daha önce tahsil edilmesinin amaçlandığını bu suretle bütçe gelirleri içine dahil edilmesinin yararlı olduğunu söylemek gerekir.

Mükellef açısından yaklaşıldığında geçici verginin hesap dönemi kapanmadan, bilançolar oluşmadan ödenmesinin haksız, adil olmayan bir yük yüklemekte ve finansman güçlüğü yaratmakta olduğu açıktır.

Geçici vergi ile ilgili olarak yapılan birçok düzenlemeden sonra 17.10.2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan ‘’Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Geçici Vergi hükümlerinde de değişiklik yapılması önerilmektedir. Teklifin, Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesi tamamlanmıştır.

Bu gün yazımızda geçici vergiye ilişkin mevcut durum ve getirilmek istenen değişiklikler üzerinde duracağız.

Mevcut........

© Ekonomim