Geçen yıl ikinci yarıdan iti­baren uygulamaya konu­lan parasal sıkılaştırma esaslı ekonomik program kapsa­mında faiz rekor düzeye yükselti­lirken kurların stabil hale gelme­si ile TL’de yaşanan değerlenme, ekonominin üretim ayağına yö­nelik ara malı ithalatından sonra tüketime yönelik ürünlerin itha­latına da fren yaptırdı.

Merkez Bankası politika fa­izinin kademeli artışlarla yüz­de 8,5’ten yüzde 50’ye çıkarıldığı, TL’de dövize sepetine karşı değer­lenme yaşanan son bir yılda, ara malı ithalatında program öncesi başlamış olan düşüş ivmesi aylar itibarıyla hızlanarak devam etti. Tüketim malı ithalatında ise prog­ram öncesi dönemde aylar itiba­rıyla rekor düzeylerde yaşanan artışlar giderek hız kesti ve söz konusu ithalat ilk kez bu yıl tem­muzda yıllık bazda düşüşe geçti.

Son bir yılda toplam ithalat hacmi, en büyük bölümü oluştu­ran ara mallarındaki düşüşe bağlı olarak önceki bir yıllık dönemde­ki hacmin yüzde 8 altında kaldı. Tüketim malı ithalatında ise son aydaki düşüşe rağmen yıllıklan­dırılmış hacimlere göre yüzde 26 dolayında artış bulunuyor.

Merkez Bankası’nın, Türk lira­sının Türkiye’nin dış ticaretin­de önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepet karşısındaki ağırlıklı ortalama değerini nispi fiyat etkilerinden arındırarak elde ettiği Tüketici Fiyatları (TÜFE) bazlı Reel Kur Endeksi’ne göre temmuz ayında yüzde 1,5 değerlenen TL’de son bir yıldaki değerlenme yüzde 29’a ulaştı.

Reel kur endeksinin 2003 itibarıyla 100 kabul edilen, Tem­muz 2023’te 48,76’ya inmiş olan değeri, son 12 ayda sürekli yük­selerek Temmuz 2024 itibarıy­la 62,90’a kadar çıktı. Buna gö­re TL’nin döviz sepeti karşısın­daki değeri hala 2003’ün altında olmakla birlikte son bir yılda önemli oranda arttı.

Reel kur endeksi baz alınarak TL’nin döviz sepeti........

© Dünya