Parasal sıkılaştırma esaslı programın bir yılı aşan uy­gulama süresinde cari iş­lemler açığının hızla kapanmasını sağlayan dış ticaret tablosundaki iyileşme, yanıltıcı nitelik taşıyor ve gerçekte aleyhte bir gidişatı içinde barındırıyor.

Program döneminde ihracatta­ki artış mütevazı düzeyde kalır­ken, ithalatta yaşanan hızlı düşüş ise ithal tüketimden değil, ima­lat sanayii başta ekonominin üre­tim ve yatırım ayağında frene ba­sılması yüzünden bu kesimlerin ihtiyacı olan hammadde/ara ma­lı ve yatırım mallarında dış alı­mın kısılmasından kaynaklanı­yor.

Tüketim malı ithalatı artmaya devam ederek yüksek hacimlere ulaştı. Dış ticaret açığındaki hız­la kapanmanın, artış eğilimini sürdüren ithal tüketime karşılık gerçekte ekonominin üretim aya­ğındaki yavaşlamadan kaynak­lanması, Türkiye ekonomisinde küçülmeye işaret etti.

Ticaret Bakanlığı, kendi belir­lediği ağustos ayına ilişkin kendi kayıtları ile Türkiye İstatistik Ku­rumu’nun (TÜİK) en son temmuz sonuna kadar olan döneme ilişkin açıkladığı aylık verileri birleştire­rek yılın ilk sekiz ayındaki dış tica­ret tablosunu açıkladı. Buna göre ilk sekiz ayda ihracat geçen yılın eş dönemine göre yüzde 3,9 artış­la 170 milyar 800,7 milyon dolara yükseldi, ithalat ise yüzde 8,6 dü­şüşle 21 milyar 355,1 milyon dola­ra ve dış ticaret açığı da yüzde 33,6 küçülerek 27 milyar 703,1 milyon dolara geriledi.

Buna göre Türkiye geçen yılın eş dönemine göre bu yıl ilk sekiz ay­da 6 milyar 348 milyon dolar daha fazla ihracat yaparken, 21 milyar 355,1 milyon dolar daha az ithalat gerçekleştirdi.

İlk bakışta pozitif bir gelişmeyi ifade eden bu seyir, ithalatın kom­pozisyonuna bakıldığında olum­suz bir gidişata da işaret ediyor.

Ticaret Bakanlığı’nın yılın ilk sekiz ayına ait verilerine göre baş­ta sanayi için işlem görmüş ya da görmemiş hammaddeler olmak üzere üretici sektörlerin gerçek­leştirdiği ara malı ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,7 düşüşle 157 milyar 340,9 mil­yon dolara geriledi.

Buna göre ge­çen yılın ilk sekiz ayındaki tutar­dan 24 milyar 922,4 milyon dolar daha az hammadde/ara malı it­hal edildi. Bu da sanayi üretimin­de ve genel ekonomik büyümede düşüşün habercisi. Aynı dönemde ülkede yeni yatırımlardaki canlı­lığın göstergesi niteliğindeki ya­tırım (sermaye) malı ithalatı da yüzde 2,1 oranında 711,3 milyon dolarlık düşüşle 33 milyar 457,6 milyar dolara geriledi.

Üretime, yatırıma dönüşecek ithal maddelerin dış alımında­ki düşüşe karşılık başta otomo­biller olmak üzere, dayanıklı, ya­rı dayanıklı ve dayanıksız tüketim malları,........

© Dünya