menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Farklı düşünmek mümkün mü?

18 4
07.04.2024

Yıllar önce zihnimde kalan ve özetle “İnsanlık tarihi, seçkinlerin durmadan devam eden yer değiştirme tarihidir: Biri yükselirken diğeri alçalır.” anlamındaki Marks sözü üzerinden tarih, ekonomi, kültür, siyaset ... gerçekliğini okumaya başladığımızda; yer değiştirmenin sebep ve gerekçeleri de görünmeye başlar. Kim bilir belki de Marks’ın bu sözünü ondan önce yaşamış devlet, iktidar ve hanedanlık meselesine Kuran'ın "...her şey fânidir." ayeti üzerinden bakan İbn Haldun'a bakmak ve siyaset aracılığı ile iktidar olan ve kendisine ayrıcalık atfedenlerin bu ayeti neden görmediğini de hatırlamak gerek.

Türkiye'de seçkinler ve seçkinciler (ideoloji ve tercihlerden bağımsız olarak), kültür ve sermayenin asırlık birikiminden neşet eden bir aristokrasinin ürünü değiller. Çoğunlukla kurgulanan bir siyasi değişim planının ürünleridirler. Siyasetle var ve varlık, güç ve sermaye sahibi olurlar. Kültürel bir birikime ihtiyaç duymadan; toplumun yaslandığı ve beslendiği temel argümanları yaşatacak kurumlara yatırım yaparlar. Kimsenin düşünmesine ve yeniden üretmelerine imkân sağlayacak dönüştürücü fikirlerin boy vermesine müsamahaları yoktur. İhtiyaçlarını karşılayabilmek için yenilikçi ve modern görünme çabaları, onları var oldukları çevrelerden koparırken öykündükleri ve özendikleri çevreye dâhil olmalarına zemin hazırlamaz ve farklı bir dünya tasavvuru üzerine oluşturulmuş yapı tarafından kiç (kitsch) görülerek kabul görmez. Kurulu düzeni, meşrulaştırıcı ve genel kabul görücü bir yapı hâline getirirken; içinden çıktıkları tabanın taleplerini büyük ve parlak binalarla görünür kılarak meşruiyetlerini sürekli kılmaya gayret ederler. Bu dönüşüm ve inşa çabasının en başarısız örneği Sovyet ideolojisidir. Eğitim kurumları ideolojik ve tek tip insan yetiştirmeye odaklı bir anlayışla yetmiş yıl çabaladı. Her şey çok büyük ölçekte planlandı (binalar, bulvarlar, seyahat araçları, çiftlikler...). Din ve din ile ilgili eğitim-öğretim yasaklanarak/görünmez kılındı. 1980'li yılların ikinci yarısından itibaren yaşanan kaos sonucu yıkıldı ve enkazından onlarca devlet ve farklı/kadim dünya görüşlerini, etnik kimliklerini, dinlerini ... unutmamış toplumlar boy verdi.

Elitizm yatırımları risk ihtiva eder ve bin yılları bulan birikim karşısında yıkılırlar. Yenilik, inanca dayalı yatırımlar, gelenekten beslenen retorik ... birlikte yola çıktıklarını bir süre inandırır,........

© Diriliş Postası


Get it on Google Play