Nepal’de siyasi ve toplumsal kriz, beklenmedik bir sonuca evrildi. Nepal’de son günlerde yaşanan gelişmeler, sosyal medya yasağıyla başlayan ama kısa sürede siyasi ve toplumsal krize dönüşen bir sürecin sonucu. Hükümetin Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube ve X gibi platformlara erişimi engellemesi, özellikle genç nüfusun tepkisini çekti. Başkent Katmandu başta olmak üzere pek çok şehirde kitlesel protestolar düzenlendi, kamu binaları ve başbakanın evleri ateşe verildi. Cezaevlerinden toplu kaçışların yaşanması, güvenlik krizini derinleştirdi ve ordu doğrudan müdahaleye başladı.

Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli istifa etmek zorunda kaldı.

Yerine geçici olarak ülkenin ilk kadın başbakanı Sushila Karki atandı.

Hükümet, sosyal medya yasağını ve sokağa çıkma kısıtlamalarını kademeli olarak kaldırdı. Ancak yaşananlar, toplumun sabrının sınırına geldiğini ve mevcut siyasi düzenin ciddi bir meşruiyet krizine girdiğini gösteriyor. İşin özü; Nepal’de patlak veren bu dalga sadece bir “sosyal medya yasağına isyan” değil; yıllardır biriken öfkenin, ekonomik ve siyasi tıkanmışlığın sokaklara taşmış haliydi.

Buraya kadar normal. Benzer olaylar Fransa gibi bir Avrupa ülkesinde de görülebiliyor. Ama bu, Nepal’deki olayların 2000’lerin başındaki ‘Turuncu Devrim’den veya 2010’ların ‘Arap Baharı’ndan ayıran farklı muharrik güç kaynakları olduğu anlaşılıyor. Her ne kadar Türk Devleti, bu konu da resmi açıklama yapmasa da bazı yabancı yayın organlarında Türkiye’nin Nepal’deki iktidar değişikliğinde etkin rol üstlendiği iddia ediliyor. Aslında Türk Devletleri Teşkilatı ve Pakistan’ın ortak organizasyonu gibi görünüyor.

GreekCityTimes’ta yer alan “Turkey takes aim at Nepal with the ultimate goal of influencing India’s 200 million Muslims / Türkiye, Hindistan'daki 200 milyon Müslümanı etkilemek amacıyla Nepal'i hedef alıyor” başlıklı yazıda, Türkiye’nin Nepal olaylarındaki rolü anlatılıyor.

Belki bu haber, İngiliz oyununun bir parçası olabilir. Çünkü Greek City Times, kendisini “Yunanistan dışında dünyanın önde gelen Yunan haber sitesi” olarak tanıtıyor. Sidney ve Yeni Güney Galler’den yayın yapıyor. Yeni Güney Galler / New South Wales, Avustralya'nın güneydoğusunda bir eyalet. Greek City Times, Yunan kültüründeki tüm olumlu ve ilerici şeyleri kutlamak için tasarlanmış. Vizyonu, Yunanistan ve Yunan kültürüne duyulan sevginin küresel olarak insanları birleştirmesiymiş. Demek ki Atina merkezli Yunan devletinin kontrolünde değil.

Greek City Times, yüzeyde sadece Yunan kültürünü ve diasporasını öne çıkaran bir yayın gibi görünse de özellikle Avustralya ve İngiltere kaynaklı istihbarat perspektifinden incelendiğinde, çok daha stratejik bir işlev kazanıyor. Bu işlev, Nepal’deki son siyasi ve toplumsal olaylarda dolaylı bir rol oynamış gibi. Avustralya, Asya-Pasifik bölgesindeki etkisini artırmak isteyen İngiltere’nin stratejik ortağıdır.

Greek City Times gibi medya organları, belirli topluluklara ulaşmak için düşük profilli ama etkili bir kanal sağlıyor. İngiliz ve Avustralya istihbaratı açısından düşük profilli bir ‘operasyonel kanal’ı. İngiliz ve Avustralya gizli servisleri açısından Greek City Times’ın sadece bilgi ve haber yayma platformu değil, aynı zamanda veri toplama, kamuoyu algısı oluşturma ve kriz anında yönlendirme aracı olduğu anlaşılıyor. İngiliz ve Avustralya servisleri, bu mecrayı hem kamuoyu oluşturmak hem de diğer aktörler üzerinde psikolojik etki yaratmak için kullanıyorlar.

Başkan Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiyesi, Hindistan sınırına yakın Himalaya bölgesinde, nüfusunun çoğunluğu Hindu olan Nepal üzerinden, bölgedeki Müslüman nüfusu etkileme stratejisi yürütüyor. Türkiye’nin bu amaç doğrultusundaki faaliyetlerinde öne çıkan bazı unsurlar şunlar:

Himalayan Education and Welfare Society adlı sivil toplum kuruluşu, Türkiye ile bağlantılı İHH İnsanî Yardım Vakfı gibi kuruluşlardan yıllık yaklaşık 200.000 dolar mali destek alıyor.

Nepal güvenlik birimleri, birçok yabancının geçerli çalışma izni olmadan Kur’an eğitimi verdiğini tespit etmiş durumda. Lalitpur’da yapılan denetimlerde, özellikle fakir ve yetim çocuklar Kapilvastu, Sarlahi, Rautahat, Banke ve Dang gibi bölgelerden, Himalaya Education and Welfare Society’ye ait yurtlara alınarak, bu çocuklara dini eğitim ve potansiyel olarak dönüştürme amaçlı faaliyetler düzenlendiği iddia ediliyor.

Nepal hükümeti, bu tür dini eğitim ve yardım kuruluşlarının yabancı fonlarından........

© Dikgazete.com