100. yaşını aşan Cumhuriyet, ulusal uyanışın getirdiği ulusal kurtuluş bilinci, dil, eğitim, medeni hukuk devrimleriyle temel taşlarını döşedi ve yaratılan yeni toplum kendi çağdaş edebiyatçılarını da yetiştirdi.

Bu köklü değişimi Nâzım Hikmet, şöyle anlattı:

“...Halifeliğin cehennemin yedi kat dibine yuvarlanmasından şapkanın giyilişine dek, bir devrim bakımından, atılan her adımda yürekleri parçalananlar oldu. Bir devrim gözüyle emperyalizmin denize dökülüşünden, temiz Türkçenin işlenmesine kadar yapılan sıçramaların ağrısını, gırtlaklarına sarılmış bir pençe gibi duyanlar vardır... (...) Biz, dilimizi yeni yeni işlemeye başladık. Osmanlı denen nesne Osmanlı İmparatorluğu ile beraber yıkıldı ve şimdi Türkçeyi işlemekle meşgulüz...” (Cezaevinden Memet Fuat’a Mektuplar)

Cumhuriyetle doğan edebiyatçılarımız, bu köklü değişimin öncü, savunucu ve yaygınlaştırıcılarından olarak çağdaş edebiyatımızı zenginleştirdi.

“Edebiyatın işlevi hiçbir zaman azalmayacak. İnsan soyu sürüp gittikçe edebiyat, dün olduğu gibi bugün de onun yaşamında olacak... Eğer bir gün edebiyat etkisini yitirirse, o zaman insanoğlu onulmaz bir yabancılaşmanın ortasına düşmüş demektir...” diyen Yaşar Kemal (28 Şubat 2015), İnce Memed’iyle fırtına gibi esti.........

© Cumhuriyet