Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri, Avrupa’da aşırı sağın güçlenmesiyle sonuçlanınca bugünlerde en çok konuşulan konuların başına, “Faşist ideolojiler geri mi geliyor” sorusu yerleşti. Tarihe baktığımızda Mussolini’nin İtalya’da kurguladığı faşist ideolojinin, birçok Avrupa ülkesinde faşizm ve benzeri hareketlere veya partilere model olduğunu görüyoruz. Hitler ve Mussolini, I. Dünya Savaşı’ndan sonra İtilaf Devletleri ile 1919 yılında imzalanan “Versay Barış Antlaşması”nı kabullenmeyip buna karşı aşırı milliyetçi söylemlere sarıldılar.

Faşist hareketlerin öncelikli motivasyonu şartların oluşmasıyla birlikte, bireyleri ve belli bir kesimi değil bütün bir milleti yüceltme (Alman Nazizminde olduğu gibi bu ırkçılığa kadar varabiliyor.) ve kendi milletini diğer milletlerden üstün görme çabası olarak ortaya çıkıyor, bunu da topyekûn militarist bir diktatörlükle sağlanacağına inanıyorlar. Hal böyle olunca sınıfları esas alan sosyalizmi, bireysel temel hak ve özgürlüklere güvence sağlayan demokrasi ve hukuk devletini, basın ve ifade özgürlüğünü, sendikaları, sivil toplum örgütlerini, muhalif partileri kendi sistemlerine engel olarak görüyorlar. Avrupa’da faşist ideolojiler neden yükseliyor? Bunun için kapitalizmin kriz üreten yapısını analiz etmemiz gerekiyor.

1971 yılına geldiğimizde II. Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan altına endeksli uluslararası “Bretton Woods” para sistemi çüktü. Çünkü ABD, düşük faizle dolaşıma büyük........

© Cumhuriyet