Bazen başımızı kaldırıp “büyük resme” bakmak yararlı olabilir. Önceki hafta, The Economist, “kurala dayalı uluslararası düzen” için “bu yavaş çözülme aniden, derin bir kaosa dönüşebilir” diyordu. The Economist’in bu saptaması, uzun dönemli dalgalanmalar üzerinde çalışan tarihçi Peter Turchin’in 10 yıl önce, Nature dergisinde, ABD ve AB için yaptığı “2020’ler siyasi istikrarsızlık artacak” öngörüsüyle uyuşuyor. Turchin’e göre böyle istikrarsızlık dönemleri başladığında en az 10-15 yıl sürebiliyor. ABD ve AB’nin merkezi konumlarına bakarak Turchin’in öngörüsünün küresel düzeyde de geçerli olabileceğini düşünebiliriz.

Ukrayna savaşı, AB ve NATO’yu içine çekerek devam ediyor. Silah göndermeyle başlayan süreç “eğitim uzmanı” adı altında askeri personel göndermeyle “tırmanıyor”. Afrika’da Sahel bölgesinde son askeri darbelerin hükümetleri Fransa’yı ve ABD’yi bölgeden çıkarmaya, Çin ile ilişkileri geliştirmeye çalışıyorlar. Yeni Kaledonya’da yerli halk “Yeni sömürgeciliğe hayır” sloganıyla Fransa’ya karşı ayaklandı. Hamas’ın hızla pogroma dönüşen Gazze saldırısına karşı İsrail’in faşist hükümeti Gazze’de bir yıkım ve soykırım süreci başlattı. Bu soykırımın yankıları, Avrupa ülkelerinin sokaklarına ulaştı; her hafta yüz binler İsrail’in Gazze saldırını protesto etmek için sokaklara dökülüyor. ABD’de de üniversite kampüsleri, yorumculara 1968’i anımsatan........

© Cumhuriyet