Pazartesi günü 1. yılını tamamlayacak olan savaşın tarihsel çerçevesini emperyalizm, Siyonizm bağlamında yerleşimci sömürgeciliğin, sömürgeciliğe direnişin belirlediğini söyleyebiliriz. Bu çerçevenin içine hidrokarbon kapitalizminin mekân düzenleme dinamiklerini, ABD’nin “BOP”, fiyaskosunu da koyabiliriz.

Gerçekten de savaş salı gecesi, ABD’yi de içine çekerek bölgeselleşirken tartışmalar, değerlendirmeler genelde bu çerçeve içindeki değişkenler üzerinden şekilleniyordu. Gazze’de yaşanmakta olan soykırımda kaç kişinin öldüğünü, sakat kaldığını yaralandığını tam olarak bilemiyorduk. Gazze adeta dünya basının gündeminden düşmüştü. Şimdi Lübnan’da ölenleri, ölmek üzere olanları, İran-ABD dinamiği içinde bir nükleer tırmanma durumunda yeni bir dünya savaşı olasılığını konuşmaya başladık.

Ancak Ortadoğu realitesinin, kültür/ideoloji gibi, özellikle son yıllarda büyük önem kazanan bir başka boyutu daha var. Büyük can kaybına yol açarak genişlemeye devam eden savaşın taraflarına bakınca bu boyutun önemi hemen kendini hissettiriyor: Hamas ve Hizbullah dini “hakikat rejimi” içinde hareket eden yapılardır. İran egemen sınıfı ve devleti de öyle.

Önceki bölgesel savaşlarda seküler Siyonizm tarafından, bir “iki devletli çözüm” bulma “iddiasıyla” yönetilen İsrail’i bu kez dinci/ırkçı bir “hakikat rejimi” içinde hareket eden, Filistin sorununu, Filistin........

© Cumhuriyet